ประชาชนหลายล้านคนในออสเตรเลียยังคงไม่อาจข้ามเส้นเขตแดนระหว่างรัฐ บ้างออกจากบ้านได้ไม่เกิน 5 กิโลเมตร ในขณะเดียวกัน ยอดเข้ารับวัคซีนกลับพุ่งสูงขึ้นจากคำมั่นว่า มาตรการจำกัดการเดินทางจะสิ้นสุดลงเมื่อมีจำนวนผู้ได้รับวัคซีนถึงเกณฑ์ที่ตั้งไว้
อย่างไรก็ตาม ผู้เชี่ยวชาญชี้ว่า เป้าหมายฉีดวัคซีนแก่ประชากรทั่วประเทศให้ได้ร้อยละ 80 เพียงอย่างเดียวนั้นไม่อาจเป็นสัญญาณยุติมาตรการปิดพรมแดนได้
เป็นไปได้แค่ไหนที่รัฐต่าง ๆ จะปิดพรมแดนต่อไป
ศาสตราจารย์แมรี-หลุยส์ แมกลอว์ (Mary-Louise McLaws) จากมหาวิทยาลัยนิวเซาท์เวลส์ (UNSW) ที่ปรึกษาด้านโควิด-19 ขององค์การอนามัยโลก กล่าวว่า มีแนวโน้มสูงที่หลายรัฐอาจจำกัดการเดินทางข้ามรัฐต่อไป
“หากไม่มีให้ตรวจเชื้อด้วยตัวเอง หากไม่มีการทดสอบภายในพรมแดน เราจะยังเห็นพรมแดนปิดต่อไป ซึ่งจะสร้างปัญหามากมาย”
A police officer stops a driver at a checkpoint at Coolangatta on the Queensland-New South Wales border. Source: AAP
ขณะนี้ ประชากรวัยผู้ใหญ่ในออสเตรเลียร้อยละ 42 ฉีดวัคซีนครบโดสแล้ว และร้อยละ 67 ได้รับแล้วหนึ่งโดส
ข้อคัดค้านทางกฎหมายในอดีตเป็นอย่างไรบ้าง
ความพยายามยื่นข้อคัดค้านทางกฎหมายต่อมาตรการจำกัดพรมแดนของรัฐที่ผ่านมายังไม่ประสบผลสำเร็จ
กรณีดังที่สุดกรณีหนึ่งคือกรณีนายไคลฟ์ พาล์มเมอร์ (Clive Palmer) นักธุรกิจเหมืองแร่ ยื่นข้อคัดค้านต่อศาลสูง ระบุว่ามาตรการปิดพรมแดนเป็นการกระทำละเมิดรัฐธรรมนูญ
รองศาสตราจารย์เอมีเลีย ซิมป์สัน (Amelia Simpson) จากคณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยแห่งชาติออสเตรเลีย (ANU) กล่าวว่า ถึงแม้ข้อคัดค้านครั้งนี้ไม่ประสบผล การยื่นข้อคัดค้านในอนาคตอาจคืบหน้ากว่านี้หากสถานการณ์โรคระบาดยืดเยื้อ
کلایف پالمر در اوایل ۲۰۲۰ محدودیت مرزی دولت آسترالیای غربی را در دادگاه عالی آسترالیا به چالش کشید. Source: Getty Images AsiaPac
“ในแง่ความพร้อมของศาลสูงต่อการตั้งคำถามว่ารัฐบาลรัฐต่าง ๆ ดำเนินการรับมือโควิด-19 กันอย่างไรอยู่นั้น ดิฉันคิดว่ายังเร็วเกินไปถ้าจะขอให้ศาลทำอะไรใหญ่โตอย่างสั่งให้รัฐเปิดพรมแดนโดยไม่สมัครใจ”
รัฐธรรมนูญออสเตรเลียบัญญัติเรื่องนี้ไว้อย่างไร
บทบัญญัติในรัฐธรรมนูญออสเตรเลียที่มักหยิบยกขึ้นมาคัดค้านมาตรการปิดพรมแดนของรัฐมีสองมาตรา ได้แก่ มาตรา 92 และมาตรา 117
มาตรา 92 กล่าวถึงการวางข้อกำหนดอันเป็นไปในลักษณะเดียวกันว่าด้วยหน้าที่ทางศุลกากร การค้า การพาณิชย์ และการติดต่อสัมพันธ์ในหมู่รัฐ ไม่ว่าด้วยวิธีการขนส่งภายในหรือการเดินเรือในมหาสมุทร ต้องกระทำได้อย่างอิสระโดยสมบูรณ์
การติดต่อสัมพันธ์ ในที่นี้หมายถึงการเดินทางเคลื่อนย้ายผู้คนระหว่างรัฐ
เรื่องราวที่เกี่ยวข้อง
สถาบัน Doherty ย้ำปลอดภัยพอที่จะเปิดเมืองเมื่อฉีดวัคซีนได้ 70-80%
มาตรา 117 ระบุว่า ผู้อยู่ภายใต้พระราชอำนาจของสมเด็จพระราชินี ไม่ว่ามีถิ่นอาศัยในรัฐใด ต้องไม่ถูกจำกัดหรือถูกเลือกปฏิบัติใด ๆ ในรัฐอื่นอย่างไม่เท่าเทียมกับเมื่อบุคคลนั้นเป็นผู้อาศัยอยู่ภายใต้พระราชอำนาจของสมเด็จพระราชินีในรัฐอื่นนั้น
ศาตรจารย์แอนน์ ทูมีย์ (Anne Twomey) ผู้เชี่ยวชาญด้านกฎหมายรัฐธรรมนูญจากมหาวิทยาลัยซิดนีย์ (University of Sydney) กล่าวว่า ทั้งสองมาตราไม่ใช่ข้อชี้ขาด เนื่องจากในอดีต ศาลสูงเคยรับรองว่ารัฐสามารถขัดขวางการเดินทางเคลื่อนย้ายได้หากมีเหตุผลอันควรและจำเป็นต่อความปลอดภัยสาธารณะ
เรื่องราวที่เกี่ยวข้อง
เมื่อไหร่โควิด-19 ในออสเตรเลีย จะกลายเป็นเพียง ‘โรคประจำถิ่น’
“เป็นเช่นนี้มาตลอดว่า อิสระโดยสมบูรณ์ ไม่ได้หมายความว่ามีอิสระโดยสมบูรณ์เสมอไป ต้องมีข้อจำกัดบางอย่างเพื่อเอื้อแก่การดำเนินการอย่างเช่น คุ้มครองสุขภาพประชาชน มีคดีตั้งแต่สมัยทศวรรษที่ 1920 และ 1930 เกี่ยวกับประเด็นนี้ด้วย”
ไม่ใช่ว่ารัฐต่าง ๆ เห็นด้วยกับแผนเป้าหมาย 80% หรือ
ภายใต้แผนเปิดประเทศ 4 ระยะของรัฐบาลสหพันธรัฐ มาตรการล็อกดาวน์มีแนวโน้มลดน้อยลงเมื่อฉีดวัคซีนให้ประชากรได้ร้อยละ 70 โดยจำกัดเหลือแค่ล็อกดาวน์เฉพาะจุดหลังจากประชากรอายุ 16 ปีขึ้นไปร้อยละ 80 ได้รับวัคซีนครบโดสแล้ว
แม้ว่าทุกรัฐและมณฑลเห็นด้วยกับแผนดังกล่าว ถึงตอนนี้หลายรัฐแสดงออกว่า อาจยังไม่พร้อมเปิดพรมแดนทันทีที่บรรลุเกณฑ์ฉีดวัคซีนของประเทศ
People queue at a Covid-19 vaccination centre in Melbourne Source: AFP
รองศาสตราจารย์ซิมป์สันจึงมองว่า มีความเป็นไปได้ที่อาจมีการยื่นคัดค้านต่อศาลสูงอีกในอนาคต
เรื่องราวที่เกี่ยวข้อง
ออสฯ เตรียมพร้อมเปิดประเทศ ใช้ ‘พาสปอร์ตวัคซีน’ ต.ค.นี้
รองศาสตราจารย์ซิมป์สันอธิบายว่า เมื่อเวลายืดระยะออกไปและมีจำนวนประชากรที่ได้รับวัคซีนแล้วเพิ่มมากขึ้น ศาลสูงต้องชั่งน้ำหนักความจำเป็นและเหตุผลของล็อกดาวน์ เทียบกับผลกระทบด้านเศรษฐกิจ จิตใจ และผลที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ
“สักวันสมการความสมเหตุสมผลจะเปลี่ยนไปอย่างมีนัยสำคัญ ดิฉันไม่คิดว่ามีใครอยากให้สถานการณ์แบบนี้ดำเนินต่อไปไม่รู้จบ ถึงจะเป็นมุขมนตรีรัฐที่โดนสื่อเรียกว่าผู้ถือสันโดษก็เถอะ”
รัฐบาลสหพันธรัฐลบล้างมาตรการของรัฐได้หรือไม่
ศาสตราจารย์ทูมีย์กล่าวว่า ในทางทฤษฎี รัฐบาลสหพันธรัฐลบล้างมาตรการจำกัดพรมแดนได้ โดยออกข้อบัญญัติแห่งชาติที่มีผลบังคับใช้ครอบคลุมทั่วประเทศ เพื่อกำกับควบคุมการเดินทางเคลื่อนย้ายช่วงภาวะโรคระบาด แต่ที่ผ่านมารัฐบาลสหพันธรัฐเลือกไม่ทำเช่นนั้น
“รัฐบาลสหพันธรัฐเลือกไม่ใช้วิธีนั้น โดยถือว่าเป็นแนวทางตอบสนองด้านสาธารณสุขของแต่ละรัฐเอง ผลที่ตามมาคือ รัฐสามารถตั้งมาตรการจำกัดเหล่านี้ได้”
ศาสตราจารย์แมกลอว์ชี้ว่า ที่ผ่านมามาตรการปิดพรมแดนค่อนข้างประสบความสำเร็จในแง่การควบคุมไวรัสในออสเตรเลีย แต่การระบาดของสายพันธุ์เดลตาทำให้สถานการณ์เปลี่ยนไป ตอนนี้รัฐบาลแต่ละรัฐต้องปรับเปลี่ยนกฎระเบียบ
Rapid Antigen test kits Source: Getty Images Europe
“เรามีสายพันธุ์เดลตาแล้ว และเราต้องเรียนรู้ที่จะลดความเสี่ยง เพราะการควบคุมเดลตาให้เป็นศูนย์นั้นแทบเป็นไปไม่ได้”
ศาสตราจารย์แมกลอว์ย้ำว่า ชุดตรวจแอนติเจนด้วยตนเองแบบทราบผลเร็ว (rapid antigen self-testing) ที่ใช้แพร่หลายในต่างประเทศ เช่น สหราชอาณาจักร คือกุญแจสู่ชีวิตก้าวออกจากล็อกดาวน์ในออสเตรเลีย
หากคุณมีอาการของไข้หวัดหรือไข้หวัดใหญ่ ให้ติดต่อขอรับการตรวจเชื้อได้ด้วยการโทรศัพท์ไปยังแพทย์ประจำตัวของคุณ หรือโทรศัพท์ติดต่อสายด่วนให้ข้อมูลด้านสุขภาพเกี่ยวกับเชื้อไวรัสโคโรนา (Coronavirus Health Information Hotline) ที่หมายเลข 1800 020 080
คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์ บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่
เรื่องราวอื่น ๆ ที่น่าสนใจจาก เอสบีเอส ไทย
ผู้อพยพมาออสเตรเลียหน้าใหม่ ต้องรอรับเงินสวัสดิการนานกว่าเดิม
