Bệnh Tâm thần phân liệt, tiếng Anh là Schizophrenia, là một rối loạn tâm thần với đặc trưng là loạn thần, mất liên hệ với thực tại, ảo giác, hoang tưởng, tư duy và ngôn ngữ thiếu tổ chức, cảm xúc thờ ơ vô cảm, suy giảm trong khả năng lập luận và giải quyết vấn đề, rối loạn chức năng nghề nghiệp và xã hội.
Theo dự án Embrace do Mental Health Australia điều hành và cung cấp trọng tâm cấp quốc gia về sức khỏe tâm thần và phòng ngừa tự tử cho những người có nguồn gốc đa văn hóa và ngôn ngữ, có nhiều lầm tưởng về bệnh tâm thần phân liệt.
Một lầm tưởng phổ biến cho rằng tất cả người bệnh tâm thần phân liệt đều nguy hiểm. Nhưng sự thực là họ ít khi nguy hiểm, nhất là khi được điều trị và hỗ trợ thích hợp.
Triệu chứng
Một trong những triệu chứng chính của bệnh tâm thần phân liệt là rối loạn tâm thần, hoang tưởng, ảo giác, rối loạn trong suy nghĩ và hành vi.
Các triệu chứng cần tìm sự giúp đỡ có thể gồm: cảm thấy lo lắng, buồn rầu hoặc chán nản kéo dài vài tuần, không muốn gặp người khác, ngủ nhiều hơn hoặc ít hơn, ăn nhiều hơn hoặc ít hơn, dùng rượu bia hoặc ma túy để đối phó, có những cơn bộc phát giận dữ...
Nguyên nhân
Nguyên nhân của bệnh tâm thần phân liệt rất phức tạp, bao gồm di truyền, mất cân bằng trong các tín hiệu hóa học trong não, lạm dụng chất gây nghiện, hoàn cảnh xã hội căng thẳng.
Nếu không được điều trị thích hợp, bệnh tâm thần phân liệt có thể dẫn đến những vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng đến mọi hoạt động của cuộc sống, khiến người bệnh không thể làm việc, học tập, lạm dụng rượu và chất gây nghiện, bị các vấn đề tài chính và tình trạng vô gia cư, trở thành nạn nhân bị bắt nạt, có ý nghĩ hoặc hành vi tự tử.
Chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán bệnh tâm thần phân liệt cần phải có thời gian theo dõi. Bác sĩ gia đình có thể thẩm định sơ khởi và giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa tâm thần để thẩm định đầy đủ và điều trị.
Điều trị bệnh tâm thần phân liệt có thể mất vài năm hoặc lâu hơn. Tùy theo tình trạng bệnh mà việc điều trị có thể thay đổi để cải thiện kết quả và giảm bớt tác dụng phụ khi dùng thuốc. Điều quan trọng là bệnh nhân thực hiện đúng khuyến nghị điều trị và gia đình động viên giúp đỡ bệnh nhân được điều trị thích hợp.
Tìm sự giúp đỡ ở đâu?
Bác sĩ gia đình là nơi khởi đầu tốt để giúp đỡ về sức khỏe tâm thần. Bác sĩ có thể đề nghị quý vị thay đổi thói quen tập thể dục, ăn và ngủ để kiểm soát các triệu chứng, giới thiệu đến bác sĩ chuyên khoa tâm thần, bác sĩ tâm lý, nhân viên xã hội.
Trong trường hợp khẩn cấp cần được giúp đỡ hoặc nếu quý vị nghĩ ai đó có thể tự làm hại bản thân hoặc làm hại người khác, hãy tìm sự trợ giúp khẩn cấp bằng cách gọi 000, hoặc gọi đường dây cứu hộ Lifeline theo số 13 11 14.
Mời quý vị vào phần Audio hoặc xem Video để nghe Bác sĩ Nguyễn Ngọc Kim Chi, chuyên khoa Tâm thần, trình bày về bệnh tâm thần phân liệt.
Thông tin trong bài này chỉ mang tính tổng quát, có thể không phù hợp với hoàn cảnh cá nhân của quý vị. Hãy liên lạc với chuyên viên chăm sóc y tế của quý vị để được tư vấn rõ ràng cho trường hợp của quý vị.
