Myles Russell-Cook gợi ý những điều tưởng chừng như ai cũng ‘biết rồi’, từ chuyện ăn, đến mặc, và nói năng.
Vùng đất cháy nắng của chúng tôi, vùng đất của những cánh đồng bị càn quét như lời trong bài thơ Quê Tôi - My Country của Dorothea MacKellar, là một trong những hình ảnh mà tôi nhớ đến mỗi khi nghĩ về nước Úc, mặc dù trong đời thực thì không phải người Úc nào cũng nghĩ về Úc như vậy.
Chúng ta là những cư dân đô thị, sống và làm việc tại các thành phố và vùng nội ô ô. Chúng ta trình bày với thế giới về bản sắc đặc trưng của người Úc 'egalitarianism and mateship' - chủ nghĩa dung hòa bình đẳng và tinh thần đồng đội, trong khi thực tế chúng ta là một xã hội cạnh tranh và phân cấp.
Chúng ta tưởng nhớ các cuộc chiến và tôn vinh những người đã hy sinh cho chúng ta. Chúng ta hô hào về một "Lối sống Úc" là bình dị, là hữu hảo, là trung thành... và hết, gần không còn gì khác.
Bản sắc dân tộc Úc thiếu màu sắc của văn hóa bản địa. Tôi muốn nhìn thấy mọi người dân Úc đều tôn vinh và tự hào về văn hóa bản địa. Vấn đề là điều này cần phải được thực hiện theo một cách nào đó mà từ trước tới giờ đã bị bỏ qua.
Nền văn hóa bản địa từng được chấp nhận và khai thác bởi những người không bản địa kể từ thời người Châu Âu tới khám phá vùng đất này.
Khái niệm tiếp thu văn hóa từng được dùng để mô tả sự lấn chiếm của một nền văn hóa này với một nền văn hóa khác, đặc biệt là cách tiếp thu theo kiểu phương Tây đối với những hình thái nghệ thuật không phải phương Tây (hay không da trắng) tính về chủ đề cũng như cách làm. Nó mang ý nghĩa của việc khai thác và thống trị. Nó nhìn thấy qua việc mua một cái áo thun có cờ Thổ dân - Koori flag nhưng Made in Indonesia. Nó là việc một người Úc da trắng mua một cái kèn didgeridoo làm tại Trung Quốc và nghĩ rằng mình đang tôn vinh hay gắn bó với văn hóa bản địa Úc.
Người dân bản địa chỉ chiếm hơn 2% dân số, có nghĩa là để văn hóa vật chất của Thổ dân có mặt ở trong bản sắc dân tộc của Úc, một số lượng lớn người dân không-thổ-dân sẽ cần phải tham gia vào, tôn vinh và mặc trang phục người Thổ dân. Dưới đây là ba điều đơn giản ai cũng có thể làm để giúp mang lồng văn hóa bản địa vào bản sắc quốc gia Úc.
Nên mặc gì
Tôi nhận thấy những nơi như tại New Zealand, có rất nhiều người yêu thich và tôn vinh văn hóa Māori bằng cách đeo vòng cổ Hei-Tiki, hoặc tại Arizona, nơi người Mỹ Thổ dân và người Mỹ không Thổ dân đều đeo đồ trang sức ngọc lam - và hầu hết phần lớn nó đều rất đẹp.
Khi người không phải bản địa mặc hay đeo những đồ mang đậm bản sắc văn hóa vật bản địa được làm tại địa phương là một cách để tôn vinh văn hóa đặc sắc của nước mình và cũng là để giới thiệu với thế giới về sự độc đáo của văn hóa Bản địa Úc.
Khi bạn đeo hay mặc những đồ do chính những nghệ nhân thổ dân làm là cách bạn thể hiện sự thụ hưởng và tôn vinh nền văn hóa đó một cách thực sự.
Bởi vì có một sự khác biệt rõ ràng giữa việc mua hàng nghệ thuật nhái sản xuất hàng loạt tại các nước Đông Nam Á và hàng thủ công được làm từ các trung tâm văn hóa địa phương.
Nên ăn gì
Ăn các thức ăn của người bản địa cũng là một cách để giới thiệu và truyền bá văn hóa như nhà văn Bruce Pascoe gốc tộc Bunurong từng đề cập trong cuốn tiểu thuyết Dark Emu đoạt giải thưởng của ông.
Khi nghĩ về các loại thực phẩm có nguồn gốc Thổ dân và cách để đưa vào thực đơn cũng là cách mà chúng ta có thể đưa văn hóa Thổ dân vào tinh thần quốc gia.
Người Úc bản địa có văn hóa hái lượm và ăn những thứ trái rừng như mận Illawarra, chanh ngón tay, và quả quandongs từ hàng ngàn năm nay.
Thịt Kangaroo cũng là một trong những loại thịt luôn có để tiêu thụ. Dân số Kangaroo luôn được kiểm soát dân số và không cần phải chăn nuôi theo kiểu công nghiệp. Kangaroo cũng nằm trong diện được phép săn bắn và thịt hoàn toàn sạch.
Không phải bận tâm về điều đó. Ngày càng có nhiều người Úc tìm về thức ăn tự nhiên để cải thiện một nền kỹ nghệ nông nghiệp bền vững. Và một trong những lý do khiến họ làm điều đó là tác động đối với tiến trình hòa giải với người Thổ Dân.
Nói như thế nào
Ở Úc, chúng ta chỉ nhìn thấy ngôn ngữ bản địa trên các bảng chỉ đường và tên các địa danh. Biết cách nói hay phát âm các từ Thổ dân rất hữu ích vì hiếm có một chương trình giáo dục nào dạy phát âm ngôn ngữ Thổ dân và vì vậy nhiều người lúng túng không biết làm thế nào để phát âm chúng và điều này khiến họ cảm thấy e ngại.
Là người Úc chúng ta cần phải nắm bắt ngôn ngữ và các bài hát bản địa. Hay ở New Zealand, tất cả mọi người được học tiếng Te Reo Maori ở trường. Việc học này không chỉ là công nhận một ngôn ngữ bộ tộc thiểu số, mà nó còn có tác dụng lên cả một thế hệ trẻ em lớn lên với kiến thức về ngôn ngữ.
Tôn vinh văn hóa Bản địa một cách đúng đắn không có nghĩa là chối bỏ văn hóa thuộc địa Úc mà là để mở đường cho một ý nghĩa rộng lớn hơn, dung hòa hơn cho tương lai. Cuối cùng điều quan trọng là tất cả mọi người Úc đều cùng tham gia vào để và tạo thành một thói quen một dòng chảy để qua đó văn hóa người dân bản địa có thể tiếp tục trao được luân chuyển hài hòa trong nền văn hóa chính của Úc.
Điều đó thực sự không có gì khó khăn phức tạp cả.
Đọc bài viết gốc trên SBS Life:
