สุริยุปราคาเป็นปรากฏการณ์ที่น่าตื่นตา แต่มีคำเตือนถึงผู้ที่จะรอชมปรากฎการณ์ดังกล่าวในวันพฤหัสบดี ที่ 20 เมษายน ว่าทางเลือกที่ปลอดภัยที่สุดคือ ห้ามมองดวงอาทิตย์โดยตรงด้วยตาเปล่า
เมืองเอกซ์เมาท์ (Exmouth) และพื้นที่ชายฝั่งนิงาลู (Ningaloo) ทางตะวันตกเฉียงเหนือของรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลียจะเป็นสถานที่ที่ดีที่สุดในการชมช่วงเวลาที่ดวงอาทิตย์และดวงจันทร์โคจรมาเรียงอยู่ในแนวเดียวกัน แต่ นพ.เฮสซัม ราซาวี จักษุแพทย์จากสถาบันไลออนส์ อาย (Lions Eye) กล่าวว่า ผู้คนควรหลีกเลี่ยงการชมสุริยุปราคาด้วยตาเปล่า โดยไม่มีมาตรการด้านความปลอดภัยเพื่อปกป้องดวงตา
“ห้ามดูสุริยุปราคาโดยตรงด้วยตาเปล่า ไม่ว่ากรณีใดๆ ทั้งสิ้น” นพ.ราซาวี กล่าว
“หากคุณมองดวงอาทิตย์ด้วยตาเปล่า มีความเสี่ยงที่จะทำให้การมองเห็นของคุณเสียหายอย่างถาวร”
ห้ามดูสุริยุปราคาโดยตรงด้วยตาเปล่า ไม่ว่ากรณีใดๆ ทั้งสิ้นนพ.เฮสซัม ราซาวี
สุริยุปราคาเต็มดวงเกิดขึ้นเมื่อดวงจันทร์โคจรผ่านระหว่างดวงอาทิตย์และโลก ซึ่งทำให้ท้องฟ้ามืดลง โดยมีเพียงแสงบางๆ ที่เรียกว่าโคโรนาหรือชั้นบรรยากาศชั้นนอกสุดของดวงอาทิตย์เท่านั้นที่ยังคงมองเห็นได้ ในช่วงสุริยุปราคาบางส่วน ดวงจันทร์จะบังดวงอาทิตย์เพียงบางส่วนเท่านั้น
กี่โมงที่เราจะเห็นสุริยุปราคาในออสเตรเลีย
ในวันที่ 20 เมษายน เมืองเอกซ์เมาท์ (Exmouth) จะเป็นที่เดียวในออสเตรเลียที่จะได้เห็นสุริยุปราคาเต็มดวง โดยดวงจันทร์จะบดบังดวงอาทิตย์จนหมดสิ้นทั้งดวงเป็นเวลา 58 วินาที ตั้งแต่เวลา 11:29:48 น. (ตามเวลามาตรฐานออสเตรเลียตะวันตก AWST) ตามการคำนวณขององค์การอวกาศออสเตรเลีย คาดว่าจะมีผู้คนราว 40,000 คนเดินทางไปชมสุริยุปราคาเต็มดวงที่เมืองเอกซ์เมาท์ ซึ่งปกติมีประชากรราว 2,500 คน
นอกจากนี้ แนวคราสระยะทาง 250 กิโลเมตรจะพาดผ่านแนวชายฝั่งนิงาลู (Ningaloo) ซึ่งถือว่าใกล้พอที่จะมองเห็นสุริยุปราคาบางส่วนได้ดี
สุริยุปราคาบางส่วนจะกินเวลาตั้งแต่ 10:04:31 น. ถึง 13:02:34 น. (ตามเวลามาตรฐานออสเตรเลียตะวันตก AWST) และจะมองเห็นได้ในพื้นที่อื่นๆ ทั่วประเทศออสเตรเลีย
ในดาร์วิน ดวงอาทิตย์จะถูกบดบังร้อยละ 81 เมื่อเวลา 13:52:28 น. ตามเวลาท้องถิ่น และในเพิร์ทดวงอาทิตย์จะถูกบดบังร้อยละ 71 เวลา 11:20:30 น. (AWST) ส่วนในซิดนีย์ดวงจันทร์จะบดบังดวงอาทิตย์ร้อยละ 10 ในเวลา 14:28:56 น. (ตามเวลามาตรฐานออสเตรเลียตะวันออก AEST) และในเมลเบิร์นร้อยละ 11 ของดวงอาทิตย์จะถูกดวงจันทร์บดบังในเวลา 02:09:05 น. (AEST)
พื้นที่ใดบ้างที่จะมองเห็นสุริยุปราคา ตามเปอร์เซ็นต์ของดวงอาทิตย์ที่จะถูกบดบัง Source: Google / ningalooeclipse.com
เหตุใดการชมสุริยุปราคาจึงอันตราย?
มีคำแนะนำแก่ประชาชนอยากชมสุริยุปราคาให้มีมาตรการด้านความปลอดภัยหลายอย่างเพื่อลดความเสี่ยงในการสัมผัสกับแสงยูวี (UV) จากดวงอาทิตย์ สาธารณสุขของรัฐเวสเทิร์นออสเตรเลียแนะนำว่าการชมสุริยุปราคาทางอ้อมเป็นวิธีที่ปลอดภัยที่สุด
สาธารณสุขย้ำว่า การมองดวงอาทิตย์โดยตรงด้วยตาเปล่าในช่วงที่เกิดสุริยุปราคาอาจทำให้สูญเสียการมองเห็นอย่างถาวรได้ โดยเด็กและวัยรุ่นมีความเสี่ยงที่สุดที่การมองเห็นจะได้รับความเสียหายจากแสงอาทิตย์ และไม่มีวิธีรักษา
นพ.ราซาวี กล่าวว่าแสงแดดไม่ได้อันตรายมากขึ้นในช่วงที่เกิดสุริยุปราคา แต่ปรากฎการณ์นี้อาจส่งผลให้ผู้คนมองดวงอาทิตย์โดยตรงด้วยตาเปล่ากันมากขึ้น
เขากล่าวเสริมว่าความสนใจของสาธารณชนในการเฝ้าดูปรากฎการณ์นี้หมายความว่า มีความเสี่ยงเพิ่มขึ้นที่ผู้คนจะสูญเสียการมองเห็นจากการมองดวงอาทิตย์โดยตรงด้วยตาเปล่า
“มีความสนใจตามธรรมชาติจากชุมชนวิทยาศาสตร์และสาธารณชนที่อยากเห็นปรากฎการณ์ที่หาชมได้ยากนี้” นพ.ราซาวี กล่าว
“มันเป็นปรากฏการณ์ที่น่าทึ่งและควรชมอย่างปลอดภัย”
เราจะชมสุริยุปราคาอย่างปลอดภัยได้อย่างไร?
ทางเลือกหนึ่งคือการใช้แว่นสุริยะ (eclipse glasses) ซึ่งใช้ตัวกรองแสงอาทิตย์แบบพิเศษเพื่อป้องกันอันตรายต่อดวงตา
มีคำแนะนำให้ประชาชนซื้อแว่นสุริยะ (eclipse glasses) จากผู้ค้าปลีกที่ไว้วางใจได้ เพื่อให้แน่ใจว่าเป็นไป ซึ่งเป็นมาตรฐานสำหรับแว่นตาที่ใช้มองดูดวงอาทิตย์โดยตรง
นอกจากนี้ ยังแนะนำให้ประชาชนตรวจสอบแว่นสุริยะเพื่อให้แน่ใจว่าไม่เสียหายหรือมีรอยขีดข่วนและสวมใส่ได้พอดี
แว่นสุริยะ (Eclipse glasses) เป็นทางเลือกหนึ่งสำหรับชมสุริยุปราคา Credit: Ian Hitchcock/Getty Images
ซึ่งสามารถทำได้โดยใช้เทคนิคที่รู้จักกันทั่วไปว่าเป็นเทคนิคการฉายภาพรูเข็ม (pinhole projection technique)
อุปกรณ์นี้ประดิษฐ์ขึ้นได้จากการตัดกระดาษให้เป็นรูหรือประดิษฐ์โปรเจ็กเตอร์กระดาษแข็ง ชูขึ้นไปยังท้องฟ้า และปล่อยให้แสงและเงาของสุริยุปราคาส่องผ่านรูเข็มที่เจาะไว้และภาพสะท้อนไปตกที่พื้นหรือบนกระดาษอีกแผ่นหนึ่ง
ผู้คนกำลังชมสุริยุปราคาด้วยเทคนิคการฉายภาพรูเข็ม (pinhole projection technique) Source: Anadolu / via Getty Images
วิธีอื่นๆ สำหรับชมสุริยุปราคา ได้แก่ การดูสตรีมสด หรือใช้กล้องโทรทรรศน์ที่มีตัวกรองแสงอาทิตย์แบบพิเศษติดอยู่
ผู้เชี่ยวชาญยังเตือนไม่ให้ใช้แว่นกันแดด หน้ากากเชื่อมโลหะ และกล้องที่ไม่มีการปกป้องดวงตาอย่างเพียงพอ
ดร. สจวร์ต เฮนเดอร์สัน จากสำนักงานป้องกันรังสีและความปลอดภัยนิวเคลียร์แห่งออสเตรเลีย กล่าวว่า เนื่องจากความเสี่ยงที่ดวงตาจะถูกทำลาย องค์กรจึงไม่แนะนำให้ประชาชนชมสุริยุปราคาโดยตรงด้วยตาเปล่าทุกรูปแบบ แม้จะใช้แว่นสุริยะก็ตาม
“ทุกอย่างต้องถูกต้องลงตัว จึงจะใช้การได้ เราจึงต้องชั่งน้ำหนักกับผลลัพธ์ที่อาจเกิดขึ้นเมื่อเราให้คำแนะนำว่าควรทำอย่างไร” ดร.เฮนเดอร์สัน กล่าว
ปรากฎการณ์ทางธรรมชาติที่ 'น่าตื่นตาที่สุด'
สุริยุปราคาเกิดขึ้นไม่กี่ครั้งในแต่ละปี และเมื่อเกิดสุริยุปราคาขึ้นก็จะมองเห็นได้จากเฉพาะบางพื้นที่ในโลกเท่านั้น
ประเทศอื่นที่จะมองเห็นสุริยุปราคาในวันที่ 20 เมษายน คือ ติมอร์เลสเต และจังหวัดปาปัว ในอินโดนีเซีย
ดร. นิก ลอมบ์ ศาสตราจารย์ด้านดาราศาสตร์ กล่าวว่า นี่เป็นปรากฎการณ์ทางธรรมชาติที่ "น่าตื่นตาที่สุด"
“ผู้คนมาจากทั่วทุกมุมโลกเพื่อชมสุริยุปราคา” ดร.ลอมบ์ กล่าว
"มันเป็นประสบการณ์ที่น่าทึ่ง และก็ยังยอดเยี่ยมที่จะได้ดูกันเป็นกลุ่ม เพราะความตื่นเต้นของผู้คนรอบๆ ตัวคุณ"
ผู้คนต่างรอคอยที่จะชมสุริยุปราคาในวันที่ 20 เมษายน 2023 Source: AAP / Neda Vanovac
“ตามที่กล่าวไปคือ …แค่ช่วงสั้นๆ ก่อนที่ดวงอาทิตย์จะส่องแสงรอดเงาดวงจันทร์ แสงอุลตร้าไวโอเลตจะเริ่มส่องเข้าสู่เรตินาของคุณ” ดร.คุก กล่าว
แต่ นพ.ราซาวี กล่าวว่า นี่เป็นความเสี่ยงที่ “ยอมให้เกิดขึ้นไม่ได้” เนื่องจากคนส่วนใหญ่ไม่ได้อยู่ในสถานที่ที่เหมาะสมที่จะเห็นสุริยุปราคาเต็มดวง
“มันเป็นสถานการณ์แค่ไม่กี่วินาที ไม่ใช่นาทีด้วยซ้ำ และโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับเด็กๆ มีความเสี่ยงทีเดียว” นพ.ราซาวี กล่าว
ดร. คุก กล่าวว่า สำหรับผู้คนที่อยู่นอกแนวคราส อาจจะต้องลดความคาดหวังเกี่ยวกับสิ่งที่จะได้เห็น
“มันจะเป็นเหมือนมีเมฆเคลื่อนผ่านหน้าดวงอาทิตย์ เหมือนเป็นการหรี่แสงลงชั่วคราว” ดร. คุก กล่าว
“ไม่มีอะไรที่จะมองเห็นได้ ถ้าคุณไม่ได้มองด้วยแว่นสุริยะ”
คุณสามารถติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์
บันทึกเว็บไซต์ของเราเก็บไว้ในบุ๊กมาร์ก เพื่อไม่ให้คุณพลาดสถานการณ์ล่าสุด หรือติดตามเราทางเฟซบุ๊กที่
เรื่องอื่นๆ ที่น่าสนใจ
นักเรียนไม่สนใจเรียนและครูพากันลาออก: เกิดอะไรขึ้นในโรงเรียนของออสเตรเลีย?
