«Λάμπω σημαίνει ακτινοβολώ, βγάζω φως.
«Λέμε: Λάμπει από χαρά ή ευτυχία, λάμπει από ομορφιά.
«Μέσα από αυτό το λαμπερό περίβολο βγήκε και η λαϊκή μας ελληνικότατη Λαμπρή.
«'Λαμπρή', ονόμασε ο λαός μας το Πάσχα και το γιορτάζουμε την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της Ισημερίας της 21ης Μαρτίου κάθε χρόνο.
«Την εξελληνίσαμε τη μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης, όπως εξελληνίσαμε και τον Ιησού σε Χριστό, γιατί έτσι μας αρέσει», όπως γράφει ο ομογενής καθηγητής Ελληνικών στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση Θωμάς Ηλιόπουλος σε άρθρο του για την Λαμπρή στην ομογενεική εφημερίδα «Νέος Κόσμος».
Μερικοί από τους Ελληνο-Αυστραλοούς ποιητές και ποιήτριες που συμμετέχουν στην σειρά του SBS Greek, «Ποίηση στους Αντίποδες»
Το καλύτερο που μπορούμε να κάνουμε μέσω της σειράς μας «Ποίηση στους Αντίποδες» είναι να δώσουμε το λόγο σε αυτούς τους ομογενείς για να μας υπενθυμίσουν ποιητικά, με τα δημιουργήματά τους, τη λαμπρή αυτή εποχή για να ζήσουμε για λίγο τον ειδυλλιακό και λιγότερο ειδυλλιακό κόσμο που καλλιέργησαν τα ποιήματά τους για μας.
Ξεκινάμε με ένα ποίημα του Δημήτρη Τρωαδίτη, από την συλλογή «Λοξές Ματιές», με τίτλο «Μέρες».
Το ποίημα αυτό μπορεί να μην έχει άμεση αναφορά στο Πάσχα.
Ωστόσο μιλά για τις «μέρες εκείνες με μηνύματα» που ο «φτωχός αναμένει μια βοήθεια» και «θριάμβους απροσδιόριστους».
Στο Τίμιο Ξύλο της ψυχής που σταύρωσε τα όνειρα αναφέρεται ο ομογενής ποιητής Νίκος Πιπέρης.
Πρόκειται για το ποίημα «Αντίδωρο για μια πατρίδα, μια αγάπη», από την συλλογή του, «Πυγολαμπίδες των Ονείρων».
Το Πάσχα συνδέεται και με την προσευχή, αλλά και με το κερί στην εκκλησία, το οποίο είναι κίτρινο τη Μεγάλη Βδομάδα και λευκό τη νύχτα της Ανάστασης.
Στο κερί, στην προσευχή αλλά και σε μια καλόγρια αναφέρεται και ο ποιητής Γιώργος Βασιλακόπουλος στο ποίημά του «Χωρίς τίτλο» που έγραψε την δεκαετία του 1970 και υπάρχει στην ανθολογία με τίτλο «Συλλογή» που κυκλοφόρησε το 2019.
Ο ιδιαίτερος χαρακτήρας της εποχής που διανύουμε, στην οποία ο Έλληνας απεγνωσμένα ψάχνει την ταυτότητά του, το Πάσχα έρχεται κάθε χρόνο θέτοντας το ερώτημα του τι γιορτάζουμε, πόσο αυτή η γιορτή συνδέεται με τη θρησκεία, αν η νηστεία είναι τελικά ζήτημα κατάνυξης και ηθελημένης επιθυμίας αποχής και κάθαρσης ή μόνο μόδας και άλλα «ηχηρά παρόμοια», που θα έλεγε και ο Κωνσταντίνος Καβάφης.
Και βέβαια υπάρχουν ποιήματα και για τον Ιούδα και για την αγωνία του, όπως έγραψε ο Κώστας Βάρναλης.
Στην ποιητική της συλλογή «Ιχνηλασίες», η ομογενής ποιήτρια Ντίνα Αμανατίδου μιλά για τους «Ιούδες».
Το γεγονός της Σταύρωσης του Θεανθρώπου έχει επηρρεάσει τους ποιητές.
Ο συγγραφέας Κωστής Μοσκώφ έχει γράψει πως ο άνθρωπος είναι «σταυρωμένος» ακόμα σήμερα, γνωρίζοντας τα όρια της ζωής του μέσα στη φύση και μέσα στην κοινωνία, υπερβαίνοντας ωστόσο με την Πράξη του δυνάμει τα όρια της ατομικής του ζωής, γνωρίζοντας πως η ενοποίηση της διασκορπισμένης ύλης γύρω από τους καημούς του είναι μια Πράξη έρωτα τόσο όσο και μια Πράξη ιστορίας, γνωρίζοντας πόσο το Εσύ είναι το κρυμμένο Εμείς, πρόσωπο του όλου, του συλλογικού σώματός μας.
Ο Δημήτρης Τσαλουμάς στη συλλογή του «Ανάσταση 1967» την οποία έχει αφιερώσει στον αδερφό του Αντώνη, μιλά για εκείνες τις δραματικές ώρες στον Γολγοθά, πάνω «στην πέτρα», όπως γράφει ο ποιητής.
Στον Γολγοθά του βίου μας και στον Σταυρό που κουβαλάνε πολλοί άνθρωποι, και ειδικά πολλοί μετανάστες, αναφέρεται η Ντίνα Αμανατίδου στο ποίημα «Η Σταύρωση» από την συλλογή της, «Αλήθειες και Αληθοφάνειες».
Ο κυπριακής καταγωγής Μελβουρνιώτης Μιχάλης Παής στο ποίημά του «Αναζητώντας το Θεό», από την συλλογή «Από το Ημερολόγιο των Αιώνων», μιλά για τον πιο αληθινό Θεό που βαστάζει στουες ώμους του τις πίκρες του κόσμου, που δεν άλλος από τον άνθρωπο.
Και έρχεται τελικά η Λαμπρή, όπως λέει ο λαός μας την Ανάσταση, τη μέρα που συμβόλιζε τη νίκη πάνω στο Θάνατο.
Χρησιμοποιούσε δηλαδή, ίσως χωρίς να το γνωρίζει, μια αρχαιοελληνική λέξη για να αντιπαραβάλει αυτήν την ξεχωριστή μέρα με το Σκοτάδι που μαύριζε τις ζωές των απλών, φτωχών ανθρώπων τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου.
Για τις «Λυπημένες Λαμπρές» γράφει περιπαιχτικά ο ποιητής Χρήστος Νιάρος στο ποίημά του «Κάποια Λάμδα στο Laptop», από την συλλογή «Σύμπραξη Χρόνου».
Το Πάσχα είναι και μια μέρα που αναλογιζόμαστε τους αγαπημένους μας που δεν αναστήθηκαν, που δεν είναι μαζί μας, και για τους ζωντανούς που δεν μπορούνε να γιορτάσουνε την Λαμπρή όπως οι άλλοι εξαιτίας μιας απώλειας.
Σε μια τέτοια απώλεια αναφέρεται η ποιήτρια Λίτσα Νικολοπούλου-Γκόγκα, στο ποίημά της με τίτλο «Λαμπρή» από την συλλογή «Αναμνήσεις, ερωτήσεις, Απορίες» και στο οποίο αναφέρεται στον αδικοχαμένο εγγονό της.
Η μέρα του Πάσχα είναι πάντα ξεχωριστή, ελπιδοφόρα και η ποίηση υποτάσσεται στη μεγαλειότητα της σημασίας της γιορτής αυτής για να την δοξάσει.
Το Πάσχα συνιστά ένα σκηνικό απ’ το οποίο αντλούνται ιδέες, εικόνες, συναισθήματα, προκειμένου να συντεθεί ένα ποίημα.
Οι εικόνες από το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου και της Ανάστασης είναι χαραγμένες στην μνήμη μας, με τις οικογένειες μέσα στις εκκλησιές και στα προάυλιά τους, με τον καλοντυμένο κόσμο, με τα αισιόδοξα μηνύματα και τις ευχές για την νίκη της ζωής επί του θανάτου.
Εικόνες όμορφες, κατανυκτικές αλλά και αστείες όπως άπλετα αφήνει να εννοηθεί ο ομογενής σατιρικός ποιητής Γεράσιμος Κλωνής στο ποιήμά του «Πάσχα Ελλήνων» από την συλλογή του «Σατιρική Ανθολογία».
Αν και η ποιητική μας διάθεση είναι μεγάλη, ωστόσο ο ραδιοφωνικός χώρος και χρόνος είναι λίγος.
Χρόνια σας πολλά και Καλή Λαμπρή σε όλες και σε όλους.
ΑΚΟΥΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
Ποίηση στους Αντίποδες
