Viva: Tương lai của công việc bán thời

Parttime and casual works in Australia Source: Tony Smith

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Các nghiên cứu mới cho thấy trong số người Úc đi làm có đến gần một nửa là những người làm việc bán thời.

Thị trường lao động ngày càng chú trọng đến tầm quan trọng của óc sáng tạo và tính chất linh động trong công việc và đó là nguyên nhân vì sao các công việc bán thời và công nhật lại trở nên phổ biến hơn.

Ông Patrick Comeford hiện điều hành một tổ chức dạy nghề có tên là Catapult People, nhằm giúp đỡ di dân có tay nghề và các sinh viên quốc tế.

Ở tuổi 58, ông tự điều hành công việc và cũng là một nhà thầu cho các dịch vụ sinh viên quốc tế, và đây cũng là công việc ngày càng phổ biến cho thế hệ trên 60 tuổi.

"Công việc này đòi hỏi nhiều nhiệm vụ về mặt hành chánh. Nhưng cũng chỉ một số ngày có việc rồi có khi những ngày kế tiếp lại không có việc.

"Vì vậy tôi không bao giờ có việc thường xuyên, do đó tôi phải chờ đơị. Thế nhưng điều thú vị nhất tôi nghĩ là tính chất khác biệt của việc làm, cùng mối quan hệ mà tôi tạo lập được với các khách hàng khác nhau, cũng như với các chủ nhân khác biệt," Patrick Comerford.

Thực tế này rất khác biệt so với công việc trước đây của ông là một phụ tá quản lý.

Nay ông có số Đăng Ký Doanh Vụ Úc châu (ABN), ông nhận lương bằng cách gửi các hoá đơn đến khách hàng, thay vì nhận được các chi phiếu lương bổng thường kỳ.

Một phúc trình của Ủy Ban Nhân Quyền cho thấy, có gần 3 trong 5 người có tuổi tìm việc làm, đã trải qua vấn đề kỳ thị tuổi tác.

Ông Comeford nghĩ rằng, tương lai của các công nhân có tuổi là các công việc công nhật, trong khi việc bán thời thì khó mà kiếm được.

"Thường thường các chủ nhân nếu họ đang đầu tư hay chú trọng vào một người nào đó, thì nói chung là họ muốn người đó làm việc toàn thời.

"Còn mặt trái của vấn đề, là một số chủ nhân chỉ có một số giờ cho công việc và rất khó để tìm người nhận công việc bán thời đó.

"Tôi thường băn khoăn là liệu trong thời đại tân tiến nầy, có người nào trên 50 tuổi thực sự bắt đầu nghĩ đến các ích lợi khác, không phải là một công việc toàn thời hay không," Patrick Comerford.

Ông Basil La Brooy là một nhân viên cao cấp thuộc Văn phòng Thông Tin Tài chính cho các bậc Cao Niên Úc, cho biết các công nhân có tuổi hiện có số ABN riêng của họ, là một cách thay đổi để có thể đảm nhận các sắp xếp về một công việc bán thời .

"Nhiều người trong số họ ở trong tình trạng, mà họ ít nhiều là tự mình làm chủ. Họ thường phải có số ABN tức là số đăng ký thương vụ và những chuyện tương tự, bởi vì nhiều chủ nhân ít nhiều muốn có các hợp đồng thuộc dạng mà họ không muốn trả lương như công nhân, mà là một dạng nhà thầu và họ lo việc thuế má hay các công việc có liên hệ".

Nếu quí vị đã nhận được tiền hưu bổng, quí vị có thể kiếm được đến 250 đô la cho mỗi hai tuần lễ, mà không ảnh hưởng đến tiền hưu của quí vị theo Kế hoạch Tiền Thưởng Làm Việc hay Work Bonus Scheme.

Giới hạn nầy sẽ gia tăng đến 300 đô mỗi hai tuần vào năm kế tiếp và các công nhân tự làm chủ sẽ được hưởng các lợi lộc nầy vào tháng 7 năm 2019.

"Vì vậy một số người có thể thiết lập một công việc cắt cỏ cho người khác và họ là một người khoẻ mạnh 67 tuổi hay ở một độ tuổi nào đó mà họ vẫn muốn làm việc và họ có thể được loại tiền thưởng mới, khi hoàn tất công việc".

Một số người có thể do dự trong việc làm thêm giờ lo sợ có thể ảnh hưởng đến tiền hưu liễm của họ, thế nhưng với khuynh hướng người Úc sống lâu hơn và khoẻ mạnh hơn, ông La Brooy khuyến khích mọi người hãy tiếp tục đi làm kiếm tiền.

"Nếu quí vị có thể làm việc và vui vẻ khi đi làm, hãy tận dụng điều đó. Hãy nhận các lợi tức có thể xử dụng khi quí vị được hưởng, cho dù nó có ảnh hưởng đến tiền hưu của quí vị, bởi vì quí vị có công việc làm và nhận được lợi tức ảnh hưởng đến hưu bổng, thì quí vị vẫn có thêm các lợi tức khả dụng hơn là nếu quí vị chỉ nhận được hưởng trọn vẹn tiền hưu dưỡng mà thôi".

"Những chuyện như là, làm việc trong cùng một toán, rồi vai trò lãnh đạo, các động lực cá nhân, tài năng của tổ chức, tài năng lắng nghe người đối diện, tất cả mọi khả năng đó đều được cần đến trong mọi lãnh vực hoạt động và được đánh giá rất cao", Tony Crosby.

Còn ông Tony Crosby điểu hành công ty tham vấn có tên là Quản Trị Công Việc tại Úc, ông cho biết có một sáng kiến cho các công nhân có tuổi cứ giữ công việc bán thời trong thị trường lao động.

"Những người trên 50 tuổi có nhiều nghĩa vụ hơn là những người trẻ vốn chẳng có, như trông nom những người cao tuổi hơn, hay có lẽ là chăm sóc các con các cháu".

"Vì vậy có nhiều lý do mà người ta nhận các công việc bán thời, và chuyện nầy hoàn toàn thường xảy ra vào lúc nầy", Tony Crosby.

Trong phúc trình Liên Thế Hệ năm 2015, tiên đoán rằng số người Úc trên 65 tuổi hay cao hơn nữa sẽ gia tăng gấp đôi vào giữa thế kỷ nầy và ngành y tế sẽ tiếp tục gia tăng với các nhu cầu cần có thêm công nhân.

"Tôi sẽ không đi xa lãnh vực y tế bởi vì nó rất rộng và có nhiều nhu cầu nữa. Vì vậy tôi có thể nhìn vào khu vực tiếp đãi hay những chuyện khác, thế nhưng có nhiều cơ hội trong lãnh vực sức khoẻ, vốn là một khu vực hết sức rộng lớn và những người có tuổi và nhiều kinh nghiệm thường dễ thông cảm hơn, với những người khác cần đến".

Vấn đề lão hóa là một rào cản then chốt cho các nhân viên có tuổi hiện đi làm, thế nhưng khi quí vị có hàng chục năm kinh nghiệm chuyên môn ở hải ngoại và cho biết việc nói tiếng Anh như là một ngôn ngữ thứ hai, thì chuyện kiếm việc có thể là một thách thức thêm nữa.

Ông Osama Butti 53 tuổi là một giám đốc tiếp thị tại Iraq trong nhiều năm, trước khi vào Úc với tư cách tỵ nạn vào cuối năm 2015.

"Thật rất khó khăn để tìm được một công việc, khi quí vị trên 50 tuổi".

"Tôi không đổ lỗi cho các chủ nhân không thuê mướn những người trên 50, bởi vì khi tôi đến một hãng xưởng hay một nơi nào như vậy, thì người ta chuộng những người trẻ hơn, bởi vì ho rất năng động , thế nhưng khi quí vị muốn đi làm và có sức lực, nếu quí vị cho rằng 'được, tôi có thể làm công việc đó' và quí vị chứng tỏ điều đó trước mặt nhưng người từ chối quí vị, khi quí vị cho thấy được khả năng của mình, tôi tin chắc là quí vị có thể đạt được ước mơ của mình", Osama Butti.

Qua việc huấn luyện của khoá AMES Úc châu và làm tình nguyện cho tổ chức nầy trong 6 thăng, quyết tâm của ông giúp ông có được hai công việc công nhật với AMES.

Một phúc trình mới của Trung Tâm về Công Việc Tương Lai cho thấy, có ít hơn phân nửa người Úc có công việc toàn thời.

Tuy nhiên ông nầy thề quyết không ngồi chờ cơ hội.

Trong khi nhận được ít nhất từ 6 đến 9 giờ làm việc mỗi tuần từ công việc công nhật, ông cũng đang học một chứng chỉ phát triển cộng đồng, như là cách thức để ông có thể thực hiện việc tự mình làm chủ.

"Rất khó để sống tại Úc nếu quí vị không có công việc. Tôi có con trẻ và cả một gia đình, rồi các hoá đơn tôi phải trả vì vậy nếu muốn làm một việc gì, quí vị nên tiến hành".

"Tự tôi tìm thấy, tôi có thể làm được một số công việc mà tôi không hiểu khi nào, thế nhưng nếu quí vị có hai công việc bán thời và có lẽ trong tương lai, nếu họ muốn thuê mướn một số người, thì quí vị có thể nhận được việc đó", Osama Butti.

Cố vấn về Con Đường Nghề Nghiệp AMES là ông Drue Vickery cho biết, không có lý do gì mà tuổi tác có thể ngăn cản các di dân có tuổi đi tìm việc cả.

Chính phủ hiện đề nghị các doanh nghiệp xử dụng các công nhân ở tuổi trưởng thành trên 50, sẽ được hưởng một sáng kiến về tài chánh là 10 ngàn đô la theo kế hoạch Restart.

Mặc dù kế hoạch Restart nầy có thể áp dụng cho các tiểu thương với ngân sách hạn hẹp, ông Vickery cho rằng điều then chốt là nhắm vào những giá trị mà quí vị có thể mang lại cho công việc.

"Các chủ nhân muốn thấy được những khả năng nào quí vị có thể mang lại, vì vậy bắt đầu việc thảo luận ở đó. Trong khi đó, nếu quí vị đề ra khả năng của mình trước tiên, lúc đó quí vị khiến cho thoả thuận đó được dễ chấp nhận, thì chuyện nầy có thể rất hữu hiệu".

Ông Tony Crosby cho biết, nếu quí vị không có các kinh nghiệm liên quan đến ngành kỹ nghệ đó. thì tài năng chuyển đổi của quí vị cũng có thể thuyết phục được chủ nhân cho thấy, quí vị rất đáng giá cho xí nghiệp.

"Tất cả là chuyện khả năng có thể chuyển đổi được".

"Những chuyện như là, làm việc trong cùng một toán, rồi vai trò lãnh đạo, các động lực cá nhân, tài năng của tổ chức, tài năng lắng nghe người đối diện, tất cả mọi khả năng đó đều được cần đến trong mọi lãnh vực hoạt động và được đánh giá rất cao", Tony Crosby.