Hoa Kỳ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran

US President Donald Trump and Iran President Hassan Rouhani.

US President Donald Trump and Iran President Hassan Rouhani. Source: AAP

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã rút Hoa Kỳ ra khỏi thỏa thuận hạt nhân với Iran. Những người không ủng hộ chuyện này nói rằng làm như vậy sẽ gia tăng nguy cơ xung đột ở Trung Đông trong khi làm cho các đồng minh Âu Châu của Mỹ phật lòng, và có thể gây bất ổn cho nguồn tiếp liệu dầu khí trên toàn cầu.


Tổng thống Donald Trump tuyên bố hôm 8/5 Mỹ sẽ tái áp đặt các cấm vận với Iran.

"Chúng tôi sẽ áp đặt cấm vận kinh tế ở cấp độ cao nhất. Bất kỳ quốc gia nào giúp Iran thủ đắc vũ khí nguyên tử cũng sẽ bị Mỹ cấm vận."

"Mỹ sẽ không bi bắt bí vì nguyên tử. Chúng tôi không để cho các thành phố của chúng ta bị đe dọa bởi sức hủy diệt của vũ khí nguyên tử."

Thoả thuận ký kết năm 2015 do Hoa Kỳ bảo trợ với sự tham gia của 5 cường quốc khác và Iran, qua đó nới lỏng cấm vận với điều kiện Iran giảm thiểu chương trình hạt nhân.

Các nước tin rằng đó là cách để không cho Iran có được khí nguyên tử.

Nhưng ông Trump phàn nàn rằng thỏa thuận này chỉ hạn chế các hoạt động hạt nhân của Iran trong một thời gian nhất định mà thôi.

Theo ông, thỏa thuận đã thất bại trong việc ngăn chặn sự phát triển của tên lửa đạn đạo và đã trao cho Iran một khoản tiền cả trăm tỷ đô la mà họ sử dụng để tài trợ cho "việc chế tạo vũ khí, khủng bố và áp bức" trên khắp Trung Đông.

Tổng thống Trump cũng nghĩ rằng thỏa thuận đó đáng lý phải cân nhắc đến chuyện gì sẽ xảy ra một khi thỏa thuận hết hạn vào năm 2025, cũng như vai trò của Iran ở Syria và Yemen.

Tuy nhiên ông Trump nói Hoa Kỳ sẳn sàng tái đàm phán thỏa thuận.

"Lãnh đạo của Iran thông thường sẽ từ chối tái đàm phán. Họ từ chối thì cũng được thôi. Tôi có lẽ cũng nói vậy nếu tôi là họ."

"Nhưng thực tế là họ muốn có một thỏa thuận mới và có thể kéo dài, một thỏa thuận tốt cho Iran và nhân dân Iran. Khi nào họ muốn thì tôi sẳn sàng tái đàm phán.:

"Những chuyện tốt đẹp có thể đến với Iran, chúng ta có thể có hòa bình mà tất cả chúng ta đều mong muốn cho Trung Đông."

Tổng thống Iran Hassan Rouhani cảnh cáo thời gian không có nhiều để đàm phán trước khi Iran tái tinh luyện uranium nhiều hơn, mạnh hơn trước đây. Ông Rouhani nói ông muốn duy trì thỏa thuận với 5 cường quốc còn lại.

"Từ nay thỏa thuận hạt nhân là giữa Iran và 5 nước còn lại. Từ nay không còn nước thứ 6 nữa, chúng tôi phải chờ xem 5 nước còn lại phản ứng như thế nào."

Tuy nhiên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu nói ông "hoàn toàn ủng hộ" việc Tổng thống Doanld Trump đã "táo bạo" rút ra khỏi một thỏa thuận ông mô tả là "thảm hại".

"Israel hoàn toàn ủng hộ quyết định kiên quyết của Tổng thống Trump khi hủy bỏ thỏa thuận thảm hại với chế độ khủng bố Iran."

"Israel đã phản đối thỏa thuận này ngay từ đầu bởi vì chúng tôi thấy, thay vì ngăn chặn Iran chế bom nguyên tử, thỏa thuận này thực ra dọn đường cho Iran thủ đắc một kho bom nguyên tử, và có thể làm điều đó chỉ trong vòng vài năm."

Khi thỏa thuận được ký kết vào năm 2015 dân chúng Iran đã hân hoan ăn mừng. Khi cấm vận bắt đầu được nới lỏng vào năm 2016 nhiều người ở Iran hy vọng sẽ có sự cải thiện đáng kể trong quan hệ với phương Tây.

Giới lãnh đạo Âu châu bày tỏ sự quan ngại trong 1 thông cáo chung, mô tả quyết định của Tổng thống Trump là đáng tiếc. Nhà ngoại giao hàng đầu của Liên minh châu Âu, Federica Mogherini, nói EU "quyết tâm duy trì" thỏa thuận này.

"Thỏa thuận có hiệu quả, và đang đạt được mục đích của nó là bảo đảm Iran không chế tạo vũ khí nguyên tử. EU quyết tâm duy trì thỏa thuận này. Chúng tôi kỳ vọng cộng đồng thế giới tiếp tục thực thi thỏa thuận vì mục tiêu hòa bình chung của chúng ta."

Thêm thông tin và cập nhật Like 

Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại 


Share