Tạp chí Khoa học (39) Có phải dậy sớm giúp bạn làm việc hiệu quả hơn?

Is it time to stop hitting the snooze button?

Is it time to stop hitting the snooze button? Source: AAP

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Chúng ta thường nghe nói rằng những người thành công hay thức dậy sớm, nhất là những người nổi tiếng và CEO, nhưng điều đó có phải là luôn đúng?


Những lợi ích của việc dậy sớm là gì?

Person reading a book at Christmas
Source: Getty Images
Những người thức dậy sớm cho biết họ ít bị phân tâm hơn, bởi những thành viên gia đình khác vẫn còn đang say giấc, và bạn cũng ít bị làm phiền bởi các tin nhắn hay email hơn.

“Trong điều kiện thực tế, những người cần thực hiện các nhiệm vụ phức tạp và hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây xao nhãng, thường chọn những lúc mà phần còn lại của thế giới vẫn còn đang ngái ngủ,” ông Konrad Jankowski, nhà tâm lý học thuộc Đại học Warsaw, Ba Lan cho biết. “Với những người ưa dậy sớm, thì đó là buổi sáng trước khi người khác thức dậy. Còn với những cú đêm, thì đó là lúc mà mọi người đã chìm vào giấc ngủ.” 

Giám đốc điều hành Apple là ông Tim Cook cho biết ông thường dậy vào lúc 3 giờ 45 phút sáng để kiểm tra email tại California trước các đồng nghiệp ở bờ đông nước Mỹ. Ngôi sao truyền hình Oprah Winfrey thức dậy lúc 6 giờ sáng mỗi ngày để ngồi thiền và tập thể dục trước khi làm việc lúc 9 giờ sáng. Cá biệt có nam diễn viên Mark Wahlberg thức dậy lúc 2 giờ rưỡi sáng để tập thể dục, chơi golf, cầu nguyện và hồi phục cơ thể.

Một số nghiên cứu gợi ý rằng những người dậy sớm thì thường phù hợp hơn với lối sống công sở và có tính cách năng động hơn, dẫn đến mức lương cao hơn trong công việc. 

Nếu bạn không quen dậy sớm, thì có thể thử tập thể dục buổi sáng và tiếp xúc với ánh sáng mặt trời ngay khi mở mắt, để kích thích trao đổi chất và nhiệt độ cơ thể, giúp bạn tỉnh táo dễ dàng hơn.

Có phải ai cũng có thể dậy sớm?

Sleep
Most people need around seven to nine hours of sleep a night, but sleep needs vary greatly. Source: Lesly Juarez
Không phải ai cũng có thể làm bạn với chiếc đồng hồ báo thức. Việc một người có thể dậy sớm được hay không, phụ thuộc rất nhiều vào gen của người đó.

Đã có rất nhiều nghiên cứu về việc, vì sao một số người cảm thấy tỉnh táo vào buổi sáng, trong khi một số người khác lại làm việc tốt nhất vào ban đêm. Thậm chí, một số người còn có khả năng nhận thức tốt hơn vào buổi trưa. 

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí Nature Communications đã xem xét dữ liệu từ hơn 700,000 người, và phát hiện ra rằng có đến 350 yếu tố di truyền ảnh hưởng đến thời gian tỉnh táo trong ngày của một người.

Vì thế, nếu bạn thường không cảm thấy tỉnh táo vào buổi sáng mà vẫn cố dậy sớm, bạn có thể bỏ lỡ mất thời gian làm việc với năng suất tối đa trong ngày của mình. 

“Có người nói rằng: ‘Ồ, ông giám đốc này thức dậy lúc 5 giờ sáng, vì thế tôi cũng sẽ bắt chước và dậy sớm vào thứ Hai và thứ Sáu.’ Nhưng điều đó khiến giấc ngủ của bạn không đồng nhất. Bạn đang làm rối loạn nhịp sinh học của cơ thể bạn,” bà Rachel Salas, Phó giáo sư Thần kinh học thuộc Đại học Johns Hopkins cho biết.

Bà Salas nói rằng việc ngủ đủ giấc và đúng giờ mỗi ngày là vô cùng quan trọng. Và bạn không nên cắt bớt số giờ ngủ chỉ để dậy sớm. Hy sinh giấc ngủ đồng nghĩa với việc bạn có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều tác động tiêu cực của việc thiếu ngủ, bao gồm buồn bã, kém tập trung, tăng cân, lo lắng, tăng nguy cơ mắc bệnh tim và huyết áp cao.

Dĩ nhiên, những bậc phụ huynh có con nhỏ, hoặc những người làm việc ca đêm, có thể không có nhiều lựa chọn về thời gian biểu trong ngày.

Tóm lại, việc thức dậy sớm không có nghĩa là bạn sẽ thành công nơi công sở. Thậm chí ở một số người, nó còn có tác dụng ngược lại.

Bạn nên làm gì?

Hãy chú ý đến cảm giác của cơ thể bạn: Bạn cảm thấy mệt mỏi và tỉnh táo nhất vào những lúc nào? Trong kỳ nghỉ, hãy quan sát xem bạn buồn ngủ và thức dậy một cách tự nhiên vào những giờ giấc nào, sau đó hãy cố gắng điều chỉnh thời khóa biểu hàng ngày của bạn theo chu kỳ hoạt động của cơ thể.

Đối với một số người, việc cố gắng dậy sớm trước bình minh chỉ để giống một hình mẫu lý tưởng nào đó, không hẳn là cách khỏe mạnh nhất để bắt đầu một ngày mới. Mà thay vào đó, hãy chú trọng vào việc ngủ đủ giấc và đúng giờ mỗi ngày.

Mời vào phần audio để nghe toàn bộ nội dung
Thêm thông tin và cập nhật Like 
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại 

Share