Luật lệ quanh ta (Bài 32) Hợp đồng hôn nhân

SBS Vietnamese

Pre-Nuptial Agreements Australia (PNA) was established in June 2000 Source: Getty Images

Get the SBS Audio app

Other ways to listen

Việc ký hợp đồng tiền hôn nhân ngày càng phổ biến trong cộng đồng người Việt tại Úc. Đa số là những trường hợp liên quan tới người đàn ông ở Úc cưới vợ từ Việt Nam sang. Với phái nữ thì đề nghị này có tính xúc phạm nặng nề đến danh dự và nhân phẩm của họ.


A/ TIN LUẬT PHÁP
ACT: Xem xét luật mới nhắm vào bãng nhóm tội phạm lái moto

Chính phủ của lãnh thổ thủ đô Úc ACT vừa công bố một tài liệu thảo luận về những thay đổi pháp lý liên quan đến hình phạt 2 năm tù dành cho những nhóm tội phạm có các hành vi chống lại trật tự xã hội.

Với sự thay đổi này, cảnh sát có quyền ban hành các cảnh cáo và hình phạt riêng, không cần thông qua tòa án nếu cả hai bên liên quan đều là thành viên của các băng nhóm tội phạm.

Án lệnh này có thể kéo dài 2 nãm, tuy nhiên cần có thời gian thử thách ở tòa án dân sự ACT trước.

Hiện ACT có ba bãng nhóm lái moto hoạt động tội phạm có tổ chức, đang hết sức lộng hành với trên 45 thành viên.

Victoria tìm cách cải tổ luật về tội phạm tấn công tình dục

Chính phủ tiểu bang Victoria sẽ giới thiệu một dự luật nhằm quét sạch tội phạm về tình dục khắp tiểu bang, và bảo vệ nạn nhân tốt hơn trước các vụ tấn công và lạm dụng tình dục diễn ra ngày càng phổ biến trong thời gian gần đây.

Hơn 50 luật về tội phạm tình dục sẽ được thay đổi nằm bảo đảm tất cả các hình thức lạm dụng, cưỡng bức, tấn công tình dục sẽ được trình bày trong luật và bị trừng phạt một cách công bằng.

Bộ trưởng Tư pháp Victoria, Martin Pakula cho biết, sau thay đổi này, những kẻ phạm tội có thể bị truy tố nếu sử dụng điện thoại di động hoặc các thiết bị kỹ thuật các, ngay cả khi trẻ em không có mặt. Những luật hiện hành không đề cập đầy đủ đến các loại tội phạm sử dụng công nghệ cao.

Theo tu chính luật, những người phạm tội phân phối và sản xuất tài liệu khiêu dâm sẽ bị phạt tối đa 10 năm tù.

Dự luật được giới thiệu trước quốc hội vào thứ Ba tới đây.

Chiến dịch kêu gọi ngýời dân Melbourne tố cáo tội phạm ma túy

Tổ chức phòng chống tội phạm Crime Stoppers tại tiểu bang Victoria vừa công bố một chiến dịch kéo dài 2 tuần, nhằm khuyến khích người dân sống tại miền tây Melbourne mật báo với cảnh sát về những người buôn bán thuốc phiện mà họ nghi ngờ đang sống tại địa phương.

Sunshine và Brimbank là hai vùng ngoại ô hiện đang tiến hành dự án này. Giám đốc của Crime Stoppers kêu gọi ngườii dân báo cáo bất kỳ thông tin nào mà họ biết được về việc sản xuất và phân phối ma túy bất hợp pháp đang diễn ra trong khu vực mà họ sinh sống.

Cảnh sát nhắm vào các kẻ buôn bán và sản suất thuốc phiện đầu não hơn là những người sử dụng ma túy. Qúy vị liên lạc với Crime Stopper qua số 1300 333 000.

B/ HỢP ĐỒNG HÔN NHÂN
LISTEN TO
http://audiomedia-sbs.akamaized.net/vietnamese_160610_506644.mp3 image

http://audiomedia-sbs.akamaized.net/vietnamese_160610_506644.mp3

13:05


Các loại hợp đồng hôn nhân

Bắt đầu từ ngày 27 tháng 12 năm 2000, các cặp vợ chồng tại Úc được quyền thỏa thuận ký hợp đồng tài chánh quyết định cách thức phân chia tài sản hoặc trợ cấp cho người phối ngẫu. Trước đó thì tất cả mọi việc phải đi qua hệ thống Tòa án Gia đình.

Ngay cả khi cặp vợ chồng đã đạt đồng thuận thì cũng phải đệ đơn xin án lệnh đồng thuận (consent orders). Tòa không đương nhiên ban hành án lệnh đồng thuận nếu các điểu khoản không tuân thủ những nguyên tắc phân chia tài sản theo Đạo luật Gia đình (Family Law Act 1975).

Theo các con số thống kê, trong năm 2005 có tổng cộng 52,400 vụ ly dị trên toàn nước Úc so với 55,300 vụ trong năm 2001. Các cuộc hôn nhân lần đầu ước lượng kéo dài khoảng 14 năm so với 11 năm trong thập niên 80. Khoảng 56% số đàn ông sau khi ly dị lại tái hôn so với 46% đối với phụ nữ.

Hiện nay, có 4 loại hợp đồng mà các cặp vợ chồng có thể ký kết. Thứ nhất là hợp đồng tiền hợp nhân (prenuptial agreement) có thể ký khi hai người có ý định hoặc sắp sửa thành hôn. Thứ hai là hợp đồng trong hôn nhân nhưng trước khi ly thân để có sự chắc chắn nếu như hôn nhân đổ vỡ. Thứ ba là hợp đồng sau khi ly thân và sau cùng là hợp đồng sau khi ly dị.

Kể từ ngày 1 tháng 3 năm 2009 thì các cặp vợ chồng ngoại hôn (de facto couples) cũng được quyền ký kết hợp đồng tài chánh như là các cặp vợ chồng có giá thú.

Khi nào thì hợp đồng tiền hôn nhân mất giá trị pháp lý

Đa số mọi người vẫn quan niệm rằng tình yêu là nền tảng của hôn nhân, không ai lấy nhau vì tiền bạc. Trên thực tế thì đa số những người muốn ký hợp đồng tiền hôn nhân là phái nam. Với phái nữ thì đề nghị này có tính xúc phạm nặng nề đến danh dự và nhân phẩm của họ.

Trong một số trường hợp thì ý tưởng hoặc đề nghị ký hợp đồng tiền hôn nhân là nguyên nhân dẫn đến sự đổ vỡ của chuyện tinh cảm.

Theo các con số thống kê, hơn một phần ba các cuộc hôn nhân lần thứ nhất sẽ đi đến đổ vỡ và gần hai phần ba các cuộc hôn nhân lần thứ hai cũng bị gẫy gánh.
"Trong một vài trường hợp thì hợp đồng tiền hôn nhân là một công cụ thực dụng và chính đáng để giúp đôi tình nhân đạt sự đồng thuận rõ ràng ví dụ như khi cả hai người đều đã từng ly dị và có con và muốn gìn giữ tài sản của mình cho con cái. Hoặc khi con cái đứng tên tài sản giùm cha mẹ hoặc cho cả gia đình". Luật sư Nguyễn Văn Thân
Nếu không có hợp đồng tiền hôn nhân thì cha mẹ có thể bị đuổi ra khỏi nhà và mang cảnh màn trời chiếu đất. Hoặc khi hoàn cảnh tài chánh giữa hai bên quá chênh lệch với nhau và khi chia tay thì sẽ có nhiều cơ hội tranh chấp tài sản phải đưa ra tòa giải quyết tốn kém về mặt tài chánh lẫn tinh thần. 

Tuy nhiên, nếu không được soạn thảo và sử dụng đúng đắn thì hợp đồng tiền hôn nhân có thể bị mất giá trị pháp lý.

Trong vụ kiện gần đây tại Tòa án Liên bang Parkes & Parkes [2014], người chồng sinh năm 1979 và người vợ 1976. Họ bắt đầu quen nhau từ năm 2002, đính hôn trong tháng 12 năm 2007 và định ngày cưới  trong tháng 11 năm 2008. Họ có với nhau hai đứa con sinh năm 2009 và 2011. Họ ly thân vào ngày 24 tháng 4 năm 2012.

Khoảng hai ba ngày trước khi cưới nhau, ông chồng đưa cho bà vợ một bản hợp đồng tiền hôn nhân mà ông đã ký. Bà vợ hỏi nếu bà không ký thì sao? Ông chồng trả lời là ông sẽ hủy bỏ đám cưới. Lúc đó thì cha mẹ của bà vợ đã trả hơn $40,000 cho tiệc cưới. Bà vợ cũng đã gửi thư mời họ hàng quan khách gồm có những người tới tham dự từ các tiểu bang khác.

Bà vợ miễn cưỡng đồng ý ký. Ông chồng hẹn sẵn một người luật sư mà ông quen biết rồi chở bà vợ đến văn phòng luật sư để ký. Mẹ ông cũng đi theo và hai người ngồi đợi ngoài xe. Bà vợ gặp luật sư khoảng 15 phút. Luật sư tóm tắt là nếu hai bên chia tay thì bà không được xin chia tài sản đã có của ông chồng. Luật sư cũng khuyên là đừng nên ký. Bà trả lời là bà không có sự lựa chọn vì ngày cưới đã được ấn định hai ngày sau đó.

Dưới Đạo Luật Gia đình thì toà có thể phán quyết hợp đồng tiền hôn nhân bất hợp pháp trong một vài trường hợp ví dụ như khi có một bên dấu giếm hoặc không khai báo tài sản đầy đủ, hoặc khi bên ký bị ép buộc (duress) hoặc khuyến dụ (undue influence), hoặc khi có một bên hành xử vô lương tâm (unconscionable conduct), hoặc kể từ khi ký hợp đồng thì hoàn cảnh đã thay đổi liên quan tới vấn đề chăm sóc cho con cái và có bên gặp khó khăn (hardship) nếu tòa không phủ quyết tính hợp lệ của hợp đồng.
Prenuptial
Prenuptial in Australia Source: Getty Images
Trong trường hợp này, bà vợ nằm trong một hoàn cảnh “thiệt thòi đặc biệt” (special disadvantage). Khi cầm bản hợp đồng tiền hôn nhân trong tay thì bà đã quen ông chồng được 6 năm, đính hôn 11 tháng và đang bận rộn tổ chức tiệc cưới.

Ông chồng biết và lợi dụng bà vợ ở thế kẹt khi ông đưa ra bản hợp đồng mà ông đã ký sẵn ba ngày trước tiệc cưới. Ông biết là bà vợ sẽ không có cơ hội hoặc thời gian để thương lượng các điều khoản hợp đồng một cách đúng đắn. Cung cách hành xử như vậy không đúng với lương tâm của một người chồng. Vì vậy, tòa tuyên bố hợp đồng tiền hôn nhân không có giá trị pháp lý.

Ngoài ra, hợp đồng này cũng không có giá trị pháp lý vì kể từ khi ký thì hoàn cảnh của bà vợ đã thay đổi đáng kể. Trước kia thì bà có việc làm toàn thời còn bây giờ thì bà phải chăm sóc cho hai đứa con nhỏ toàn thời và trông cậy vào tiền trợ cấp xã hội cũng như tiền phụ cấp child support của ông chồng. Bà không có tài sản gì. Ngay cả chiếc xe mà bà đang sử dụng cũng là ông chồng đứng tên. Nếu tòa không phủ quyết tính hợp lệ của bản hợp đồng tiền hôn nhân thì bà vợ sẽ gặp khó khăn.

Hợp đồng hôn nhân trong cộng đồng người Việt

Nhiều trường hợp ông chồng lợi dụng hoàn cảnh thất thế của bà vợ. Bà đến từ một quốc gia khác không có gia đình hoặc thân nhân hỗ trợ, lại phải đối phó với những khó khăn về văn hóa và ngôn ngữ, có thể đang mang thai và nếu không chịu ký hợp đồng hôn nhân thì sẽ bị trục xuất ra khỏi nước Úc.

Việc ký hợp đồng tiền hôn nhân ngày càng phổ biến trong cộng đồng người Việt tại Úc. Nhưng đa số là những trường hợp liên quan tới người Việt (thường là đàn ông) ở Úc cưới vợ từ Việt nam sang. Chỉ một vài tuần hoặc một vài ngày trước khi tổ chức lễ cưới thì người chồng (hoặc thường là mẹ chồng) dẫn con dâu lên gặp luật sư để ký hợp đồng tiền hôn nhân.
"Những người Việt nghĩ hợp đồng hôn nhân thường là những người đã từng trải qua những thất bại, đổ vỡ hôn nhân trong quá khứ và muốn rõ ràng về tài sản với người vợ/chồng sau này. Các loại hợp đồng ký dưới hình thức hoặc trong hoàn cảnh này thường được coi là bất hợp pháp nếu sự việc được đưa ra tòa. Nếu không thận trọng thì có thể dẫn đến tranh tụng tốn kém và phiền phức". Nguyễn Văn Thân
Trong thời gian gần đây, một số người Úc gốc Việt về Việt nam lập gia đình nhưng muốn ký hợp tiền hôn nhân với người phối ngẫu ở Việt nam. Vậy luật sự ở Việt nam có thể ký chứng được không? Câu trả lời là không.

Đạo luật Gia đình ghi rõ luật sư phải là người có chứng chỉ hành nghề tại Úc do các hiệp hội luật sư tại các tiểu bang hoặc lãnh thổ cấp cho (practising certificate).

Hợp đồng tài chánh có nhiều lợi ích. Thứ nhất, hai người chủ động tự quyết định tài sản sẽ được phân chia thế nào khi họ chia tay mà không đụng tới tòa án. Văn bản hợp đồng có thể ghi rõ chi tiết và hoàn cảnh của hai người trước khi thành hôn hoặc ly thân dễ dàng cho mọi người nhìn thấy điều kiện hoặc tỷ lệ phân chia là hợp tình và hợp lý.

Với hợp đồng tiền hôn nhân thì người có nhiều tài sản có thể “loại” (quarantine) phần lớn tài sản đã có trước khi thành hôn và chỉ có những tài sản nào mua sắm sau khi thành hôn thì mới bị phân chia. Phí tổn luật sư soạn thảo hợp đồng tài chánh ít hơn nhiều so với việc nếu phải đưa vấn đề ra tòa xử. Quy chế miễn thuế con niêm và những loại thuế khác áp dụng cho hợp đồng tài chánh giống như án lệnh đồng thuận của tòa.
SBS Vietnamese
"Hợp đồng hôn nhân trong cộng đồng người Việt Nhiều trường hợp ông chồng lợi dụng hoàn cảnh thất thế của bà vợ". Luật sư Thân Source: Supplied
Trong nhiều trường hợp, hai người trong cuộc có tài sản hoặc hoàn cảnh riêng tư mà họ không muốn tiết lộ ra. Nếu sử dụng án lệnh đồng thuận thì phải nộp đơn với tòa kê khai đủ chi tiết. Hợp đồng tài chánh giữ kín được những bí mật này. Ngoài ra với án lệnh đồng thuận, nếu điều kiện phân chia quá chênh lệch và bất thường thì tòa có thể từ chối chuẩn y hoặc sẽ triệu tập luật sư hoặc cả hai bên ra tòa để hỏi cho ra lẽ. Đối với những người vợ làm thêm may vá ở nhà không có khai thuế thì sẽ tạo khó khăn.

Hợp đồng tài chánh rất hữu dụng trong những trường hợp ví dụ như khi một người đã có sẵn nhiều tài sản hoặc sắp sửa thừa hưởng gia tài đáng kể, hoặc những người đã có con và muốn để lại tài sản cho con trước khi tái hôn, hoặc để bảo quản doanh nghiệp của gia đình.

Nhiều người cho rằng trước khi cưới nhau mà đặt vấn đề tiền bạc thì coi như đã không tin tưởng nhau hoặc không tin là cuộc hôn nhân có thể kéo dài. Chiếc nhẫn cưới cầu hôn mất đi hết tính lãng mạn của nó khi đi kèm theo là một văn bản giao kèo.

Những điều kiện cần thiết

Hợp đồng tài chánh phải tuân thủ triệt để điều kiện pháp lý. Bằng không thì sẽ không có giá trị. Trước hết thì hợp đồng phải bằng văn bản. Cặp vợ chồng phải có 2 luật sư đại diện khác nhau, không dùng chung được một luật sư.

Hai vợ chồng (hoặc hôn phu/hôn thê) cùng hai luật sư làm chứng phải ký vào mỗi trang của văn bản hợp đồng.

Trước khi ký chứng, luật sư phải giải thích là hợp đồng có lợi hay bất lợi cho thân chủ và so sánh những điều đồng thuận với kết quả có thể đạt được nếu sự việc được đưa rà tòa xử. Một số người hiểu lầm là luật sư chỉ cần nhắm mắt làm chứng là đủ vì họ đã đồng ý trước với nhau rồi.
"Thông thường thì hai người ở hai hoàn cảnh mạnh yếu khác nhau. Một phụ nữ trẻ tuổi từ một quốc gia nghèo nàn xa lạ về ngôn ngữ và văn hóa Úc thường ở thế yếu kèm và phải chịu thiệt thòi. Họ không có cơ hội thương lượng các điều khoản hợp đồng một cách công bằng và hợp lý". Nguyễn Văn Thân
Sự thật thì không đơn giản như vậy. Nếu luật sư không tuân thủ đúng các điều kiện luật pháp đặt ra thì hợp đồng tài chánh có thể mất giá trị. Chỉ cần có chút sơ hở thì cũng đủ dễ dàng đưa đến kiện tụng tốn kém vì tòa rất gắt gao là hợp đồng tài chánh phải triệt để tuân thủ mọi điều kiện pháp lý.
SBS Vietnamese
Pre-Nuptial Agreements Australia is your free information resource for all prenuptial news and views Source: Getty Images
Hợp đồng tài chánh nên ghi lại chi tiết lịch sử của cuộc hôn nhân gồm có sự đóng góp về tài chánh và công sức cũng như vai trò phụ huynh của hai người, liệt kê những sự kiện bất thường trong cuộc hôn nhân ví dự như có ai nhận được một số tiền bồi thường tai nạn xe cộ hoặc lao động hay không.

Có ai trúng số hoặc được thừa hưởng gia tài đáng kể hay không? Hoàn cảnh của hai người hiện tại thế nào? Có ai đã tái hôn và có con nhỏ hay không? Sức khoẻ ra sao có ảnh hưởng đến khả năng tìm việc hoặc làm việc hay không?


Share