Cả thế giới không chỉ đang chiến đấu với đại dịch coronavirus - mà còn với 'cơn bão thông tin' giữa một rừng thông tin giả mạo liên quan đến virus.
Vào hôm nay, Cảnh sát Liên bang Úc đã công bố một cuộc điều tra liên quan đến các cáo buộc về một trò lừa đảo nhắm vào ứng dụng coronavirus mới của chính phủ.
Một tin nhắn văn bản tuyên bố phát hiện khi người dùng di chuyển từ vị trí được chỉ định của họ.
Tổng trưởng Y tế Greg Hunt đã đưa ra một cảnh báo nghiêm khắc rằng bất kỳ ai bị phát hiện tham gia trò lừa đảo này sẽ bị trừng phạt.
"Đây không phải là một trò chơi. Đây là về sự sống và cái chết. Đây là chuyện cứu và bảo vệ mạng sống. Vì vậy, dù đó là ai. Họ nên sợ luật pháp vì họ đang thực hiện một trò lừa đảo liên quan đến vấn đề sức khỏe cộng đồng rất nghiêm trọng."
Đây chỉ là một nỗ lực bị cáo buộc mới nhất về việc tung tin giả giữa bối cảnh đại dịch coronavirus.
Từ các thuyết âm mưu về cách vi-rút COVID-19 bắt đầu, sự lây nhiễm của nó được tạo điều kiện bởi mạng 5G, cho đến các hình ảnh giả mạo của cá heo bơi trong kênh đào của thành phố Venice-chưa kể đến tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump hồi đầu tháng này.
"Tôi thấy chất khử trùng hạ gục virus chỉ trong một phút. Có cách nào để chúng ta làm điều tương tự bằng cách tiêm vào bên trong cơ thể hay tẩy sạch chúng không?"
Lời bình luận đó đã được gửi Toà Bạch Ốc và các quan chức y tế Hoa Kỳ tranh nhau làm sáng tỏ mọi hiểu lầm về việc tiêm chất khử trùng.
Trong những ngày sau đó, các nhà sản xuất chất khử trùng đã vội vàng nói với người dân Mỹ không được uống hoặc tiêm sản phẩm của họ.
Phó giáo sư Adam Dunn dẫn đầu khoa tin học y sinh và sức khỏe kỹ thuật số tại Đại học Sydney.
Ông cho biết việc biết được người nào đáng tin và người nào là chuyên gia chưa bao giờ khó khăn như hiện tại.
"Thành thật mà nói, tôi chưa bao giờ nhìn thấy bất cứ điều gì tương tự khi nói về lượng thông tin sai lệch đang lan truyền xung quanh con virut cũng như sự nguy hại đối với sức khỏe của mọi người và cuộc sống của họ mà chúng ta đang thấy với đại dịch này. Đó là một mức độ lớn hơn so với tất cả các thí dụ khác về thông tin xuyên tạc mà tôi đã từng thấy trước đây."
Ông Dunn nói rằng hiện tượng thông tin sai sự thật này phức tạp hơn nhiều so với việc liệu nguồn tin có được xác thực từ chuyên gia hay không.
"Những ví dụ như các nghiên cứu ban đầu được rút ra cho thấy rằng con virus đã được chế tạo trong phòng thí nghiệm ở Vũ Hán. Các nghiên cứu không có tín tin cậy cho thấy hydroxychloroquine có thể là một loại thuốc hiệu quả. Những thông tin đó đến từ những người không có chuyên môn và không có tính xác thực. Nhưng một khi chúng đến tai những người có ảnh hưởng ở bậc cao hơn thì lại nhanh chóng được khuếch đại. Và, tất nhiên, nếu chúng đến từ những người như lãnh đạo của một quốc gia thì điều đó có thể gây ra thêm nhiều vấn đề nữa."
Rất nhiều người nổi tiếng không phải là chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Họ đang quảng bá những điều, theo quan điểm của tôi, là những ý tưởng rất nguy hiểm. Như tôi đã nói lúc đầu, nhiều trường hợp thực sự có thể gây chết người bởi vì họ đã làm theo những lời khuyên đó.
Bác sĩ Harry Nespolon là chủ tịch của Hội bác sĩ Đa khoa của Đại học Hoàng gia Úc.
Ông nói rằng những nhân vật có ảnh hưởng trong cộng đồng với lượng người theo dõi lớn trên mạng xã hội có thể hỗ trợ tốt nhất cho cuộc chiến chống lại đại dịch bằng cách thừa nhận họ không phải là chuyên gia dịch tễ học và giữ im lặng.
"Sự tin cậy là một phần thực sự quan trọng mà chúng ta đang nói đến ngày hôm nay. Vì vậy, nếu bạn đã theo dõi một người nổi tiếng hàng ngày và ủng hộ họ trong nhiều năm, bạn tin rằng họ sẽ nói thật với bạn."
"Rất nhiều người nổi tiếng không phải là chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Họ đang quảng bá những điều, theo quan điểm của tôi, là những ý tưởng rất nguy hiểm. Như tôi đã nói lúc đầu, nhiều trường hợp thực sự có thể gây chết người bởi vì họ đã làm theo những lời khuyên đó."
Ông Dunn nói rằng sự nhạy cảm của công chúng đối với tin tức sai lệch cũng đóng một vai trò nhưng điều này có thể vượt qua bằng cách giải quyết khủng hoảng truyền thông một cách thích hợp ở cấp chính phủ.
"Và tôi thực sự nghĩ rằng chất lượng giải quyết khủng hoảng truyền thông kém cỏi mà chúng ta có ở Úc có thể đã tạo ra mức độ lo lắng và hoảng sợ ngày càng tăng trong dân chúng, điều đó sẽ khiến họ dễ tin vào những thông tin xuyên tạc đang lan rộng xung quanh."
Ông Dunn cho biết phương pháp được gọi là phòng ngừa tin giả pre-bunking được Facebook sử dụng đã cho thấy một số kết quả tích cực.
Phương pháp pre-bunking cảnh báo mọi người về tin tức giả và thông tin sai lệch trong khi họ xem và cân nhắc chia sẻ chúng.
"Có một số bằng chứng hợp lý rằng phương pháp phòng ngừa tin giả có thể hiệu quả và tôi nghĩ đó có lẽ là một cách tiếp cận phù hợp. Rủi ro bị chỉ trích là tất nhiên và có khả năng những thông tin này sẽ không chính xác hoặc cảnh báo những tin không phù hợp hoặc làm chúng ta hiểu sai về sự an toàn."
--
Người Úc phải giữ khoảng cách với người khác ít nhất 1.5 mét. Trong nhà, phải có mật độ không quá một người trên bốn mét vuông không gian sàn.
Nếu bạn tin rằng bạn có thể đã nhiễm virus, hãy gọi cho bác sĩ của bạn (đừng đến phòng mạch) hoặc liên hệ với Đường dây Nóng Thông tin Y tế Quốc gia Coronavirus – Coronavirus Health Information Hotline theo số 1800 020 080.
Nếu bạn đang khó nhọc để thở hoặc trải qua một trường hợp khẩn cấp y tế, hãy gọi 000.
SBS tận lực mang đến tin tức cập nhật giúp bạn nắm bắt thông tin những diễn biến mới nhất của COVID-19 bằng tiếng Việt, xem tại:
