ติดตามฟังรายการ เอสบีเอส ไทย ได้ที่เว็บไซต์ ทุกวันจันทร์และวันพฤหัสบดี เวลา 22.00 น.
บทความนี้เป็นการให้ความรู้ทั่วไปเท่านั้น และไม่ได้แนะนำหรือรับรองวิธีการรักษาใดๆ ทั้งสิ้น บทความนี้ไม่สามารถทดแทนคำแนะนำจากแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์ของท่านได้
การปวดประจำเดือนเป็นสาเหตุความทุกข์กายของสตรีนับล้านคนทั่วโลก และเป็นสิ่งที่ผู้หญิงประสบควบคู่มากับการสืบพันธุ์ของมนุษยชาติ
แต่เมื่อสมัยก่อนที่ยังไม่มี ดร. กูเกิลหรือยาไอบูโพรเฟนสำหรับการปวดประจำเดือน (ซึ่งชื่อทางการแพทย์เรียกว่าดิสเมโนร์เรีย dysmenorrhea) ก็มักจะมีการใช้วิธีบรรเทาแบบดั้งเดิม ซึ่งก็รวมไปถึงหยูกยาแบบโบร่ำโบราณต่างๆ
ต่อไปนี้เป็นตัวอย่างบางส่วนของวิธีการที่ผู้หญิงใช้รักษาการปวดประจำเดือน ก่อนยุคการแพทย์แผนตะวันตก
1. ใช้เลือดประจำเดือน
สำหรับวัฒนธรรมโบราณหลายๆ แห่ง เลือดประจำเดือนนั้นนับว่าเป็น ซึ่งเชื่อมโยงกับดวงจันทร์ หากอ้างอิงจาก เทพีผู้เป็นมารดาคนหนึ่งในวัฒนธรรมเมโสโปเตเมีย จะเสกให้เกิดการปฏิสนธิด้วยการนำตุ๊กตาปั้นดินเผามาทาด้วยเลือดประจำเดือน
แม้ว่าเรื่องเล่านี้อาจฟังดูสุดโต่ง ก็ยังคงมีผู้ปฏิบัติในลักษณะดังกล่าวนี้ ด้วยการนำเลือดประจำเดือนมาทาลงบนร่างกายของตัวเอง โดยคุณสามารถรับชมได้ทาง ‘ยาจริงหรือความเชื่อ’ (Medicine or Myth) ซีรีส์ใหม่ของเอสบีเอส
คุณยาสมินา สาววัย 26 ปี ผู้ปรากฏตัวในตอนแรกของซีรีส์นี้กล่าวว่า เธอปฏิบัติตามวิธีการรักษามดลูกตามความเชื่อแบบชามาน (Shamanic womb healing ritual) และใช้เลือดประจำเดือนของเธอเองเพื่อลดการปวดประจำเดือน
“ทุกๆ เดือน ดิฉันจะจัดพื้นที่สำหรับพิธีทำสมาธิ และฉันก็จะใช้เลือด[ประจำเดือน]เพื่อเชื่อมจิตเข้าสู่สมาธิ อาจจะด้วยวิธีหยดลงบนมือของดิฉัน หรือทำการประพรมลงบนดวงตาที่สามของฉัน[ระบายเลือดบนใบหน้า]” คุณยาสมินาเผยกับเอสบีเอส
“หลังจากนั้นฉันก็จะเอามือข้างหนึ่งของฉันมาทาบลงบนหัวใจ อีกข้างหนึ่งทาบลงบนมดลูก เพื่อเป็นการเชื่อมโยงพื้นที่ส่วนต่างๆ นั้นเข้าด้วยกัน แล้วก็สูดลมหายใจเข้าสู่ร่างกาย”
คุณยาสมินายืนยันว่า พิธีดังกล่าวช่วยบรรเทาอาการปวดเกร็งของเธอ ทว่าพิธีกรรมแบบชาร์มานนี้ไม่มีพยานหลักฐานสนับสนุนและก็ไม่ได้รับความสนใจมากเท่าใดนักจากผู้เชี่ยวชาญทางการแพทย์
2. การนวดแบบมิซาน
มิซาน (Mizan) เป็นคำภาษาอาหรับซึ่งแปลว่า ‘สมดุล’ ดังนั้นวิธีนี้จึงเป็นการทำตามอย่าง ซึ่งเชื่อมโยงไปได้ถึงวัฒนธรรมอาหรับ โมรอกโก และแอฟริกาใต้ ซึ่งใช้เทคนิกของการนวดท้องน้อย เพื่อรักษาสมดุลของมดลูก
คุณนาซีมา ฮาฟเฟอจี เป็นนักบำบัดแบบมิซานและผู้ประกอบการแพทย์แผนจีนโบราณ เธอกล่าวว่า การนวดแบบมิซานนั้นอาจช่วยรักษาอาการปวดเกร็งได้ หากว่ามดลูกของคุณนั้นอยู่ผิดตำแหน่ง
“ผลที่เกิดตามมาก็คือคุณจะปวดประจำเดือน เพราะว่าเลือดนั้นไม่ได้ไหลอย่างที่ควร” คุณฮาฟเฟอจีกล่าวกับเอสบีเอส “เมื่อคุณนวดบริเวณท้องน้อย คุณก็จะทำให้ออกซิเจนไปถึงบริเวณนั้นด้วย และที่ใดที่มีออกซิเจนก็จะเกิดการแบ่งเซลล์เกิดขึ้นใหม่”
3. การรมด้วยกล่องมอกซา
มอกซิบัสชัน (moxibustion) เป็นวิธีรักษาการปวดประจำเดือนที่ได้รับความนิยมสูง โดยมีที่มาจากวงการแพทย์แผนจีนโบราณ วิธีการนี้ก็ยังคงใช้กันอยู่ในการแพทย์แผนจีนโบราณ โดยจะทำด้วยการเผาแท่งมักเวิรท (mugwort) ตากแห้งที่เรียกกันว่ามอกซา (moxa) แล้วก็นำไปวนๆ บริเวณเชิงกรานของผู้หญิง โดยแท่งมอกซานั้นสามารถนำไปวางไว้ในกล่องที่ทำจากไม้มอกซาก่อนก็ได้ แต่ผู้ประกอบการบางรายก็จะใช้เพียงแท่งมอกซาโดดๆ เท่านั้น
แนวคิดเบื้องหลังพิธีกรรมนี้ก็คือการให้ความร้อนจากแท่งมอกซากระตุ้นให้เลือดไหลเวียนขึ้นมาที่ผิวหนังด้านหน้าเพื่อบรรเทาอาการปวดเกร็ง
พบว่าการรักษาด้วยวิธีมอกซิบัสชันโดยใช้กล่องให้ความร้อนนั้น มีประสิทธิผลในการบรรเทาการปวดประจำเดือนและอาการอื่นๆ เนื่องจากมีการใช้ความร้อนเข้ากระตุ้น อย่างไรก็ตามยังจำเป็นจะต้องมีการศึกษาคนคว้าเพิ่มเติมเกี่ยวกับการรักษาด้วยวิธีทางการแพทย์แผนจีนโบราณดังกล่าวนี้
4. วารีบำบัด
รองผู้อำนวยการฝ่ายวิจัยที่ และผู้สมัครเข้าเรียนระดับปริญญาเอกที่มหาวิทยาลัยยูทีเอส คุณรีเบคกา รีด กล่าวกับเอสบีเอสว่า วารีบำบัดนั้นเป็นวิธีการรักษาโดยไม่ใช้ยาซึ่งได้รับความนิยมอย่างสูงในประเทศเยอรมนี
คุณรีดกล่าวว่า “นั้นมีประวัติความเป็นมาอันยาวนานในยุโรป” โดยเธอเป็นนักวิจัยจากโครงการ International Naturopathy Research Leadership Program ที่มหาวิทยาลัย UTS
“วิธีการนั่งแช่น้ำนั้นจะใช้อ่างขนาดประมาณอ่างอาบน้ำทารก คุณนั่งลงไปแล้วก็เติมน้ำอุ่นจนถึงระดับสะโพก”
น้ำที่ระดับตื้นๆ นั้นจะทำความสะอาดบริเวณฝีเย็บ (perineum) ของคุณ และส่งผลต่ออาการปวดประจำเดือนของคุณด้วยวิธีคล้ายคลึงกับกล่องมอกซา: “มัยช่วยเพิ่มการไหลเวียนของเลือดขึ้นสู่ผิวหนังด้วยการให้ความร้อนกับบริเวณเชิงกราน”
คุณรีดกล่าวว่า ที่ประเทศออสเตรเลีย แพทย์อาจแนะนำให้คุณแช่น้ำร้อนผสมเกลือเพื่อบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อไม่ว่าจะจากสาเหตุใดก็ตาม แต่สำหรับผู้ที่ตั้งใจจะแช่ตามแบบแผนโบราณ ก็จะสามารถหาชุดอุปกรณ์สำหรับนั่งแช่ที่เรียกว่าซิตซ์บาธ (sitz bath kits) ซึ่งสามารถประกอบเข้ากับโถส้วมได้ จากร้านขายยาบางแห่ง
5. ยาสมุนไพร
การรักษาแผนธรรมชาติบำบัดและโฮมีโอพาธี แนะนำให้ใช้สมุนไพรหลากหลายชนิดสำหรับการปวดประจำเดือน โดยมีพื้นฐานมาจากความรู้โบราณดั้งเดิมเกี่ยวกับสมุนไพร
คุณรีดอธิบายว่าสมุนไพร แบล็กโคฮอช (black cohosh) นั้นมักจะใช้กันเพื่อรักษาอาการหมดประจำเดือนในผู้หญิง
(Chaste tree หรือ Vitex angus-cactus) ก็เป็นที่แนะนำกันโดยทั่วไปเช่นเดียวกัน โดยสารสกัดจากพืชแถบทะเลเมดิเตอร์เรเนียนดังกล่าวนั้น ว่ากันว่าจะช่วยบรรเทาอาการปวดประจำเดือนได้ โดยคุณรีดกล่าวว่า “มันช่วยรักษาสมดุลของฮอร์โมนเพศ ได้แก่เอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน และลดฮอร์โมนโปรแลคติน ซึ่งกำหนดรอบประจำเดือนของผู้หญิง”
ยารักษาทางเลือกต่างๆ นั้นเป็นเพียงความเชื่อหรือว่าจะมีโอกาสที่จะอยู่ควบคู่กับการแพทย์แผนปัจจุบัน? รายการ ‘เมดิซินออร์มิธ?’ ติดตามชาวออสเตรเลียทั่วๆ ไปซึ่งมานำเสนอวิธีการรักษาต่างๆ อันหลายหลายและบ้างครั้งก็เป็นที่โต้แย้ง ต่อหน้าคณะผู้เชี่ยวชาญซึ่งนำโดย ดร. ชาร์ลี โต๊ะ ด้วยความหวังที่จะได้รับคัดเลือกให้ถูกนำไปทดลอง(ทางวิทยาศาสตร์)อย่างจริงจัง
#Medicineormyth เป็นซีรีส์ความยาวแปดสัปดาห์ที่จะเริ่มออกอากาศในวันจันทร์ที่ 20 พฤษภาคม เวลา 20.30 น. ทางเอสบีเอส และเอสบีเอสออนดีมานด์
เรื่องราวที่น่าสนใจจาก เอสบีเอส ไทย
เปิดใจสาวไทยตีตรา (ตอน 1)
