चार वर्षदेखिको बच्चा जन्माउने योजना सफल नहुँदा निराश बनेकी रोजिना महर्जन आफ्नो श्रीमानका साथमा अस्ट्रेलिया आए पछि सोचे अनुसार नै जीवन अगाडी बढिरहेको बताउँछिन्।
उनि भन्छिन्, "अस्ट्रेलिया आएको पनि धेरै वर्ष भई सकेको थियो। अब पिआर पाइयो, स्टडी सकियो, घर सर पनि जे होस् भयो हैन त्यस पछि चाहिँ बच्चाको प्लान गर्ने भन्ने प्लान भयो।"
तर एक वर्ष प्रयास गर्दा पनि बच्चा बस्न गाह्रो भए पछि चिकित्सक कहाँ गएका उनीहरूलाई छ महिना भन्दा बढी प्रयास गर्दा भएन भने विशेषज्ञकहाँ रिफर गरिने कुरा थाहा भएको रोजिनाले लाई बताइन्।
"त्यहाँ ब्लड टेस्टहरू र अल्ट्रासाउण्ड स्क्यानहरू गर्यो र त्यहाँ चाहिँ मलाई पोलिसिस्टीक ओभरी छ भनेर थाहा भयो।"
उनी भन्छिन्, यो अवस्थाका कारण महिनावारी समयमा नहुने र बच्चा बस्न पनि गाह्रो हुने उनले थाहा पाइन्।
त्यस पछि समयमा अण्डा उत्पादन गर्न सहयोग पुर्याउने औषधि खाए पनि बच्चा बस्न नसकेपछि रोजिना आफूलाई डिप्रेसन जस्तै भएको अनुभव सुनाउँछिन्।
विभिन्न जाँच र सरकारी माध्यमबाट आइभीएफको प्रक्रियामा जाँदा पर्खनु पर्ने समय लामो हुने हुँदा ४ वर्ष निराशामा नै बितेको उनको भनाइ छ।
बच्चा पाउने रहर समय बितेसँगै झन् बढी रहँदा साथी भाइको बच्चाहरू देख्दा आफ्नो अवस्था झन् टिठ लाग्दो लाग्ने गरेको उनले बताइन्।
"बाटोमा सानो बच्चा हिँडेको देख्दा पनि आफूलाई एकदम पेन फील हुने क्या,… आफूले आफैँलाई कत्ति सरी फील हुने।"
पहिलो चरणको औषधि प्रयोग प्रभावकारी नभए पछि चिकित्सकहरूले यही प्रक्रियालाई निरन्तरता दिने बताए पनि उनले भने आइभीएफमा जाने निर्णय गरिन्।
पहिले यो प्रक्रिया निकै महँगो हुन सक्ने सुनेकी उनलाई निकै न्यून शुल्कमा यो सम्भव भएको थाहा पाउँदा भने आश्चर्य लागेको थियो।
"पन्ध्र सय डलर भन्दा बढी चाहिँ लागेन मलाई यो आइभीएफ गर्दा तर प्रोसेस चाहिँ अलिकति ढिला (भयो) किनभने यो गभर्मेन्ट सिस्टममा गए पछि वेटिङ पिरियड चैँ हुँदो रहेछ। मैले ३ महिना वेट गरेँ।"
तर सृजना राईको लागी भने यो प्रक्रिया तुलनात्मक रुपमा रोजिनाको भन्दा महँगो नै रह्यो।
Source: AAP
समलिङ्गी सम्बन्धमा रहेकी सृजनालाई भने डोनर स्पर्म लिनु पर्ने भएको र आइभीएफ तयारीका लागी आफू सँगै आफ्नो पार्टनर पनि लाग्नु पर्ने भएकाले उनले केही बढी रकम तिर्नु परेको लाई बताइन्।
उनी भन्छिन्, "हामी सेम सेक्स कपल भा'को हुनाले मेरोबाट एग झिकेर कसैको स्पर्म झिकेर मिक्स गरेर मेरो पार्टनरको (गर्भ)मा (राख्ने) गर्दाखेरि चैँ डबल प्रोसेस हुन्छ र अटोमेटिकल्ली पैसा पनि डबल भएर जाने हुन्छ।"
दुई बच्चाकी आमा सृजना र उनकी पार्टनर ट्रेसी मामोले पहिलो सन्तानको लागी सृजनाको अण्डाशयबाट निकालिएको परिपक्व अण्डा र दाताको शुक्राणुलाई मिलाएर बनेको भ्रूणलाई ट्रेसीको गर्भमा राखिएको थियो र सोही दाताको शुक्राणु दोस्रो पटक भने ट्रेसीको अण्डासँग मिलाएर सृजनाको गर्भमा राखिएको हो।
Source: Srijana Rai/ Facebook
उनका अनुसार यो प्रक्रियामा जाँदा फर्टीलिटि केन्द्रमा नै दाताहरूको शुक्राणु राखिएको हुने र त्यस मध्येबाट एक आफूहरूलाई छान्न दिइएको थियो।
"(डोनरहरूको) उमेर चैँ हुन्छ नाम हुँदैन, फोटो हुँदैन त्यो बाहेक उहाँहरूको मेडिकल हिस्ट्री, फेमिली हिस्ट्री, फर्स्ट जेनेरेसन, सेकेन्ड जेनेरेसन त्यो सबै मेन्सन गरेको हुन्छ।"
तर दाता शुक्राणु प्रयोग गरेर जन्मिएका बच्चाले १८ वर्षको उमेर पुगेपछि भने दाताको बारेमा जान्न पाउने अधिकार अस्ट्रेलियाको कानुनमा सुरक्षित भएको सृजना राईको भनाइ छ।
यही कुरालाई समर्थन गर्छिन् सिड्नीको लिभरपूलमा रहेको एक फर्टीलिटि केन्द्रमा कार्यरत स्त्री रोग विशेषज्ञ तथा फर्टीलिटि विज्ञ सीमा मोहिउद्दिन।
दाता शुक्राणुको सम्बन्धमा सृजना राईले भनेको जस्तै डोनर को हो भनेर थाहा नपाए पनि उसको मेडिकल हिस्ट्री अनि शारीरिक बनावट लगायतका बारेमा थाहा दिइने उनले बताइन।
Dr Seema Mohiuddin says they provide emotional support to mums if needed. Source: IVF Australia/Supplied
साथै बच्चाले १८ वर्ष पुगेपछि डोनरबारे थाहा पाउने अधिकार सुनिश्चित गरिएको उनको भनाइ छ।
आइभीएफ प्रक्रियाको बारेमा भने उनले जीपीबाट रिफेरल पाए पछि सुरुमा विभिन्न स्वास्थ्य सम्बन्धी जानकारी, उमेर, कुनै लतहरू रहेको र औषधि लिएकोबारे बुझिन्छ।
र त्यसपछि भने स्वास्थ्य जाँच प्रक्रिया अगाडी बढ्छ।
"त्यसपछि दुवैको ब्लड टेस्टहरू गरिन्छ जसमा एग रिजर्भ, हार्मोन, जेनेटिक्स, इन्फेक्सन हुने सम्भावना लगायतका कुराहरू हेरिन्छ भने पेल्विक अल्ट्रासाउण्ड स्क्यान गरिन्छ।" डा सीमा मोहिउद्दिन बताउँछिन्।
उनका अनुसार महिलाहरूको जस्तै पुरुषको पनि स्वास्थ्य जाँच र स्पर्म को पनि परीक्षण गरिन्छ।
यो जाँचहरू सकिए पछि भने तिन वटा इन्जेक्सन दिइने गरेको र आवश्यकता अनुसार औषधिको मात्राबारे निर्णय लिइने मोहिउद्दिनले बताइन्।
Source: MART PRODUCTION from Pexels
"आइभीएफ प्रक्रियामा पेसेन्टले एक इन्जेक्सनबाट सुरु गर्छन्, जुन अन्डा उत्पादनलाई बढाउन दिइन्छ, त्यसपछि अर्को इन्जेक्सनलाई प्रक्रियामा ल्याइन्छ जसले यी अण्डाहरू परिपक्व नभई रिलिज नहुन् भनेर दिइन्छ र तेस्रो इन्जेक्सनको पालो आउँछ, जहाँ अण्डाहरू अलि ठुलो भएपछि ती अण्डाहरूलाई परिपक्व गराउन दिइन्छ।"
ट्रिगर इन्जेक्सन भनिने तेस्रो इन्जेक्सनको बारेमा उनी अगाडी भन्छिन्, "यो अन्तिम इन्जेक्सन दिइएको समयको ३६ घण्टा पछि अण्डा निकाल्ने प्रक्रिया सुरु हुने र अण्डासयबाट अण्डा निकाले पछि शुक्राणुको गुणस्तर जाँच गरिन्छ र अण्डा माथि शुक्राणुलाई छरिन्छ।"
यो प्रक्रियालाई नै आइभीएफ भनिने उनको भनाइ छ।
Source: DrKontogianniIVF from Pixabay
त्यो प्रक्रियामा यदि चाहिने भन्दा बढी राम्रो गुणस्तरको भ्रुण बनेमा अभिभावकको इच्छा अनुसार त्यसलाई पछि प्रयोग गर्न पनि राख्न सकिने सीमा मोहिउद्दिनको भनाइ छ।
पहिलो बच्चालाई आइभीएफबाट जन्माएकी रोजिना महर्जनलाई अहिले त्यसरी नै सुरक्षित रूपमा भण्डारण गरिएको भ्रुणबारेको सोचाइले भावुक बनाउँछ।
दोस्रो बच्चा प्राकृतिक रूपमा नै बसेपछि आश्चर्य र खुसी त भयो नै तर रोजिनाले ती सुरक्षित राखिएका भ्रुणहरू सम्झेर नराम्रो लागेको अनुभव सुनाइन्।
"जुन बेबी वेट गरिराखेको थियो नि फ्रिजरमा उनीहरूको लागी चैँ सरी पनि फील भयो। ल उसको पालो पो थियो यो (भन्ने लाग्यो)।"
त्यही भ्रूणबाट आफ्नो छोरी भएको कुराले दोस्रो पटक पनि आइभीएफ नै गर्ने सोच बनाएको उनको भनाइ छ।
तर प्राकृतिक रूपमा नै दोस्रो बच्चा हुँदा 'उनीहरू पनि मेरो बच्चा नै त हो नि' भन्ने लगेर भ्रूणहरूको माया लाग्ने गरेको उनी बताउँछिन्।
आइभीएफ प्रक्रियामा जाँदा पहिलो प्रक्रिया नै सफल नहुँदा आमाहरूमा मानसिक तनाव बढ्ने डा सीमा मोहिउद्दिन बताउँछिन्।
Rojina Maharjan with her two children. Source: Supplied
त्यो बच्चालाई गर्भमा सार्ने प्रक्रिया सफल हुन नसक्दा आमाहरू निराश हुने गरेको उनले पाएकी छिन्।
तर यो प्रक्रियाको सुरुवातमा नै यसको सफलताको सम्भावना कति रहेको छ भन्ने स्पष्ट परिने र मानसिक रूपमा विक्षिप्त भएका आमाहरूलाई सहायता प्रदान गर्ने काम आफू कार्यरत क्लिनिकले गर्ने गरेको डा सीमा मोहिउद्दिनले Mum माने आमालाई बताइन।
नवौँ भाग सुन्नुहोस्: ९. आइभीएफ प्रक्रियामा जाँदाको अनुभव Mum माने आमा पोड्कास्ट मा नयाँ सामाग्री उपलब्ध हुनासाथ सुन्न यहाँ थिच्नुहोस्। हाम्रो अन्य प्रस्तुति भने यहाँबाट सुन्न सकिन्छ।
नवौँ भागका बारेमा:
प्राकृतिक रूपमा बच्चा जन्माउने योजना सफल नहुँदा विज्ञान प्रविधिको सहायता लिँदै आमा बन्दाको आनन्द सुनाएका छन् Mum माने आमाका सहभागीहरूले।
यस पोड्कास्ट शृङ्खलाको नवौँ भागमा आइभीएफ र यो प्रक्रियाका बारेमा कुराकानी गरिएको छ।
मेलबर्न निवासी रोजिना महर्जन र सिर्जना राई दुवै यही प्रविधिका माध्यमले आमा बनेका भए पनि यी दुईका परिस्थितिहरू भने समान छैनन्।
समलिङ्गी सम्बन्धमा रहेकी सिर्जना र ४ वर्ष आफ्नो श्रीमानका साथ बच्चा जन्माउने सपना बुनेकी रोजिनाको आइभीएफ यात्राबारे कुरा गरेका छौँ।
त्यस्तै सिड्नीको एक फर्टीलिटि क्लिनिकमा कार्यरत स्त्री रोग विशेषज्ञ र आइभीएफ प्रक्रियाका बारेमा जानकार रहेकी सीमा मोहिउद्दिनसँग यसको प्रक्रिया र बुझ्नु पर्ने कुराहरूबारे सुझाव लिएका छौँ।
यस भागमा समेटिएका विषयहरू:
- आइभीएफ भनेको के हो र के कस्ता प्रक्रियाहरू हुन्छन्?
- आइभीएफमा नै पनि व्यक्ति अनुसार फरक प्रक्रिया रहन्छ।
- यो प्रक्रिया गर्दाका खर्च पनि व्यक्तिगत परिस्थितिका अनुसार फरक पर्छ।
- के आइभीएफ भएकै कारण यस्तो प्रक्रियाले बसेको गर्भ बढी जोखिममा हुन्छ ?
- बच्चा जन्माउने रहर तर पुरा नहुँदाका निराशा
- समलिङ्गि सम्बन्धमा यो प्रक्रिया कसरी गरिन्छ?
- आमाहरूलाई यो प्रक्रियाका दौरान दिइने मानसिक सहायता
पोड्कास्ट शृङ्खलाका बारेमा:
अस्ट्रेलियामा नेपाली पृष्ठभूमिका आमा बनेका वा बन्ने प्रतीक्षामा रहेकाहरूका लागी बच्चा पाउने योजना देखि बच्चा जन्मिएपछि सम्मका यात्रा तुलनात्मक रूपमा सहज पनि हुन सक्छन् तर यो मातृत्व यात्रा अड्चन बिनाको भने छैन।
सबैको मातृत्व अनुभव फरक फरक भए पनि समानता पनि उत्तिकै हुन सक्छ।
Mum माने आमा पोड्कास्ट शृङ्खला अस्ट्रेलियामा बसोबास गर्ने नेपाली पृष्ठभूमि भएका र भर्खरै नयाँ आमा बनेकाहरूको बारे एसबीएसको प्रस्तुति हो। यसमा हामी नयाँ आमाहरूलाई पर्ने समस्या, उनीहरूको अनुभव सुन्नेछौँ भने सम्बन्धित क्षेत्रका जानकारहरूसँग पनि छलफल गरेका छौँ।
पहिलो भाग : १.बच्चा जन्माउने योजना: गर्भधारण र चुनौतीहरू दोस्रो भाग : २. कोभिड-१९ का बेला अस्ट्रेलियामा नयाँ आमाबाबु बन्दै गर्दाको अनुभव तेस्रो भाग : ३. गर्भावस्था: अनुभव र चुनौतीहरू चौथो भाग : ४. नेपाल र अस्ट्रेलियाका आमाका फरक मातृत्व अनुभव पाँचौँ भाग : ५. अस्पताल जाने तयारी र त्यहाँको बसाइ छैठौँ भाग: ६. बच्चामा अटिज्म स्पेक्ट्रम डिसअर्डर सातौँ भाग: ७. बच्चालाई सिकाउने कुराहरू र यसका चुनौती आठौँ भाग: ८. काम र बच्चा स्याहारको सन्तुलन
नोट: यस पोड्कास्ट शृङ्खलामा प्रस्तुत जानकारी तथा सल्लाहहरू सामान्य प्रकारका छन्। तपाईँको व्यक्तिगत अवस्था बारे उपयुक्त सल्लाह तथा सुझावका लागि कृपया आफ्नो डाक्टरलाई सम्पर्क गर्नुहोस्।
सम्बन्धित सामाग्री:
अस्ट्रेलियाका नेपाली आमाहरूको कल्पनाको संसार र यथार्थ
