گروه طالبان ۱۵ام آگوست را به عنوان «روز پیروزی» جشن گرفتند، اما این روز برای دو تن از زنان جوانی که توانستند به آسترالیا پناهنده شوند، یادآور خاطرات دردناکی است.
نازدانه بختیاری، هنرمند جوان هزاره‌ای که اکنون در سیدنی ساکن شده است، ۱۵ام آگوست را این‌گونه به یاد می‌آورد: «اگر بگویم که مثل روز قیامت بود، زیاده‌روی نکرده‌ام. من خودم زمانی که وارخطا می‌شوم یا حادثه خطرناکی رخ می‌دهد، فکر می‌کنم که خواب هستم و آن روز هم فکر می‌کردم که شاید کابوسی باشد که به‌زودی تمام شود، ولی متأسفانه این‌طور نبود.»
نازدانه که شب را در منزل یکی از دوستانش سپری کرده بود، صبح آن روز در عالم بی‌خبری از آنچه در دنیای بیرون جریان داشت، از خواب برخاست.
او می‌گوید که حوالی ساعت ۹ صبح به سمت خانه حرکت کرد و وقتی از ورود طالبان باخبر شد که داخل موتری نشست و مادری ناله و فریاد راه انداخت که به فرزندانش زنگ زده و صدای تیراندازی را از پشت تلفون شنیده است.
«در مسیر راه می‌دیدم همه دکان‌های شان را بسته می‌کردند و تعدادی از دکان‌ها هم بسته بودند و همگی وارخطا و پریشان تلاش می‌کردند که به خانه‌های شان پناه ببرند.»
نازدانه بختیاری و مادرش در کنار سربازان آسترالیایی در میدان هوایی کابل Credit: Supplied
زهرا سمر نیز در عالم بی‌خبری از خواب برخاست.
زهرا دانشجوی خلبانی نظامی بود و در لیلیه/خوابگاه آکادمی هوانوردی افغانستان زندگی می‌کرد.
او طبق معمول به کلاس درسش رفت و وقتی آن‌جا را خالی یافت، دوباره به اتاقش برگشت.
زهرا سمر با یونیفرم ارتش افغانستان Credit: Supplied
زهرا با ناباوری کوله‌پشتی‌اش را برداشت و خوابگاه را ترک کرد، اما به محض خارج شدن از محوطه آکادمی متوجه شد وضعیت دگرگونه است.
«وقتی که از آکادمی برآمدم، زیاد شلوغ بود، مردم هر طرف می‌دویدند، راه بندان بیش‌ازحد بود.»
زهرا جزو یک گروه ۱۱ نفره بود که توانستند به کمک جِنِت رایس، سناتور حزب سبز، و یک زن دیگر آسترالیایی، ویزه اضطراری آسترالیا را بگیرند و در روند تخلیه از افغانستان خارج شوند.
زنان افغانستان از تمام حقوق اولیه انسانی محروم شده‌اند
طالبان که بعد از ۲۰ سال جنگ و کشتار به قدرت برگشته بودند، در یکی از نخستین اقدامات شان ساختمان وزارت امور زنان افغانستان را به وزارت امر به معروف و نهی از منکر دادند.
این گروه افراطی اسلام‌گرا از آن زمان تاکنون بیش از ۲۱ فرمان را در مورد اعمال محدودیت بر زنان صادر کرده است.
در ماه مارچ امسال یک کارشناس سازمان ملل متحد گفت: «وضعیت حقوق زنان و دختران در افغانستان به دوران قبل از ۲۰۰۲، آخرین باری که طالبان کشور را تحت کنترل داشتند، بازگشته است و پیشرفت‌های ۲۰ سال گذشته در زمینه حقوق زنان عملاً محو شده‌اند.»
خاطرات نازدانه بختیاری از زبان خودش:
نازدانه بختیاری: مثل روز قیامت بود
11:52
نازدانه می‌گوید: «متأسفانه بعد از این‌که طالبان در افغانستان به قدرت رسیدند، دوباره محدودیت‌های زیادی را بر زنان وضع کردند که روزبه‌روز بدتر هم می‌شوند، و این محدودیت شامل تحصیلات، کار، حقوق اجتماعی، حقوق قانونی و حتا حریم خصوصی و پوشش زنان می‌شوند.»
بعد از تقریباً دو سال زندگی در آسترالیا که زنان از هرگونه حقوقی برخوردار هستند، واقعاً برایم غم‌انگیز است که زنان کشورم دست شان از همه‌چیز کوتاه است.نازدانه بختیاری
او قبل از فروپاشی دولت جمهوری، کسب‌وکار پررونق خودش را داشت و از طریق انستاگرام، کارهای هنری و دست‌دوزی خودش را می‌فروخت.
او اکنون با زنانی در داخل افغانستان در همین عرصه کار و فعالیت می‌کنند، همکاری می‌کند.
زهرا نیز می‌گوید که طالبان اساساً زنان را از تمام حقوق اولیه انسانی شان محروم ساخته‌اند.
زهرا سمر توانسته است به کمک یک خلبان آسترالیایی، بیش از ۱۰۰ ساعت پرواز تمرینی انجام دهد.
«آنچه واقعاً نومیدکننده است، این است که جهان هم، مثلاً ایالات متحده و [متحدانش] که ۲۰ سال در افغانستان بودند و بعدش آن‌جا را ترک کردند، بر طالبان فشار نمی‌آورند که باید به حقوق زنان و دختران احترام بگذارند.»
او می‌گوید که زنان خارج‌نشین افغان نباید سکوت اختیار کنند و به مبارزه برای همنوعان شان که محکوم به زندگی زیر سلطه طالبان هستند، ادامه بدهند.
زندگی در آسترالیا
نازدانه قبل از سقوط افغانستان منتظر ویزه آسترالیا بود، اما در نهایت مجبور شد تحت شرایط بسیار غم‌انگیزی از کشور خارج شود.
او و مادرش توانستند از دل هرج‌ومرج اطراف میدان هوایی کابل عبور و خود را به یکی از دروازه‌ها برسانند و سپس با یکی از پروازهای نظامی به دبی و از آن‌جا به آسترالیا بیایند.
نازدانه بختیاری تلاش دارد دوباره به عنوان یک هنرمند در آسترالیا عرض اندام کند.
او می‌گوید: «حالا که این‌جا هستم، با استفاده از فرصت‌های زیادی که برای زنان وجود دارند، واقعاً دوست دارم و تلاش می‌کنم دوباره به کاری که واقعاً دوستش دارم، ادامه بدهم.»
«امیدوارم روزی بتوانم از طریق هنرم به همه مردم دنیا نشان بدهم که حق زنان افغان محدود شدن نیست، لطفاً اجازه بدهید که نفس بکشند و شکوفه کنند.»
«از آسترالیا برای همه هدیه‌هایی که به من داده است، تشکر می‌کنم. واقعاً تلاش می‌کنم که روزی این امید و فرصت‌هایی که برایم داده را دوباره به آسترالیا و مردمش هدیه بدهم.»
بيشتر بخوانيد
آثار دستی زنان افغانستان در موزیم جنگ آسترالیا
اما زهرا می‌گوید که برای رسیدن به آرزویی که به خاطر محقق شدن آن به ارتش رفته بود، راه دراز و پرهزینه‌ای در پیش دارد.
او در دو سال گذشته توانست به کمک یک خلبان آسترالیایی بیش از ۱۰۰ ساعت پرواز تمرینی انجام دهد.
اما همکاری مالی این خلبان آسترالیایی تنها تا مرحله پرواز انفرادی ادامه یافت و در نهایت مجبور شد موقتاً از رویای خلبان شدنش دست بکشد.
خاطرات زهرا سمر از زبان خودش:
برای رسیدن به پرواز راه درازی در پیش دارم
13:23
«هر روز کار می‌کردم، ولی باز هم کم می‌آوردم، نمی‌توانستم هزینه‌اش را پوره کنم.»
«می‌خواهم یک وظیفه دیگر بگیرم، فقط کار کنم و نهایت کوششم را بکنم که ادامه بدهم، ولی با آن‌هم خیلی سخت است، مخصوصاً برای یک پناهنده.»
این دانشجوی ۲۵ ساله خلبانی می‌گوید که در طول دو سال گذشته سعی کرده خانواده‌اش را به آسترالیا بیاورد، اما هنوز شانسی در دریافت ویزه بشردوستانه برای آن‌ها نداشته است.
